آیا نان از انتظار تحول اقتصادی جان سالم به در می برد؟

سکینه مهرائی

آمارها نشان می‌دهد؛ در یک دهه اخیر، نان هر ساله افزایش قیمت داشته؛ اما این افزایش تاثیر زیادی در هزینه‌های زندگی مردم نداشته است.

این درحالی است که به گفته رئیس اتحادیه نانوایان تهران از سال 93 تا 98 هیچ گونه افزایش قیمتی بر ای نان نداشتیم و تنها افزایش قیمت برای کیفیت آرد بوده است در حالی که طبق نظام صنفی، نان هم مانند سایر کالاها باید هر سال در کمیسیون، قیمت‌گذاری شود؛ چراکه نرخ تورم در این مدت افزایش داشت؛ اما دولت همچنان در مقابل افزایش قیمت نان پافشاری می‌کرد.

در این شرایط نانوایان هم برایشان صرفه اقتصادی ندارد که به تولید نان ادامه دهند؛ برای حل این نارضایتی طرح توزیع کیلویی نان از سوی دولت داده شد که به وسیله مدیر کل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهادکشاورزی در حال بررسی است. در حالی که مسئولان تلاش می‌کنند و وعده میدهند تا نان گران نشود، اما این نگرانی وجود دارد که این اقدام هم مانند بقیه طرح‌ها با معضلات شایان توجهی همراه باشد؛ چراکه این روزها شاهد تحولات اساسی در اقتصاد هستیم.

دولت در همین رابطه دست به کار شد و طرح هایی را  مطرح کرده است در تحول بزرگ و جراحی اقتصادی که به وسیله دولت سیزدهم انجام می‌شود، دو برنامه برای نان در نظر گرفته شده است؛ اول فروش نان کیلویی و دوم آزادسازی قیمت نان. نان کیلویی علاوه بر این که ممکن است، صرفه اقتصادی برای مصرف‌کننده نداشته و افزایش قیمت نامتعادل و غیر منطقی را به دنبال داشته باشد؛ می‌تواند در کیفیت پخت نان نیز  تاثیر گذارد و سلامت عموم جامعه را به خطر اندازد و این مساله نگرانی‌های بیشتری در حوزه سلامت ایجاد می‌کند؛ چراکه به گفته کارشناسان علم تغذیه خمیر بودن و بی کیفیت بودن نان آسیب‌های جدی به دستگاه گوارش وارد و این آسیب هزینه‌های درمان را نیز به خانوارها تحمیل می‌کند.

چندی پیش در مستند «نان،آب، میوه» از شبکه افق به بررسی کیفیت و قیمت و سیر تحول پخت نام پرداخته شد. گرچه این برنامه به منظور اطلاع‌رسانی از برنامه‌های آتی دولت درباره معاش، تهیه شده است تا مردم آمادگی پذیرش قیمت‌ها را داشته باشند؛ اما برای اینکه بدانیم، چرا کیفیت نان به مرور زمان ناسالم‌تر و نامرغوب‌تر شده است و سلسله این نابسامانی‌ها تا کجا ادامه دارد نیز برنامه مفید بود. در آخر نیز متوجه شدیم تنها کسانی که مورد بازخواست قرار می‌گیرند، نانوایان هستند.

گرچه تاکنون هم که آرد با سوبسیت عرضه می‌شود و حتی آن وقتی که در تولید گندم خودکفا شده بودیم؛ نانوایان آرد نامرغوب تحویل می‌گرفتند و دو نرخی در فروش نان در اکثر شهرهای بزرگ وجود داشت و تعداد اندکی از نانوایان با نرخ آزاد آرد سبوس‌دار و مرغوب می‌خریدند و نان مرغوب هم تولید می‌کردند و گران‌تر هم می فروختند؛ اما حالا صحبت از تک رقمی شدن قیمت نان است. از شواهد این گونه برداشت می‌شود که قیمت‌گذاری برای مسئولان مهم‌تر از کیفیت است.

معلوم نیست که آرد ی که با نرخ آزاد به نانوایان داده شود سالم هست یا نه، و اگر باز برای نانوایان ادامه پخت نان مقرون به صرفه نباشد امکان تحویل نان سالم و مرغوب به مصرف‌کننده وجود دارد ؟

بی‌شک نمی‌توان طرح‌هایی که خود زمینه‌ساز مشکلات دیگر می‌شود و هزینه‌های دیگری برای دولت و مردم به بار می‌آورد را تحول اقتصادی خطاب کرد.  بارها بارها رسانه‌ها به نقل از اساتید اقتصادی و اجتماعی  این هشدار داده شده است که برای دگرگونی‌های اساسی در زمینه‌های زیر ساختی، نیاز به بکار گیری نیروهای دانش‌آموخته  و نخبگان همان عرصه امری ضروری است و کشور بیش از این توان آزمون و خطا و تقلیدهای بی‌محابا را ندارد لذا در مورد نان که اولین پرمصرف‌ترین و مهمترین خوراک روزانه محسوب می‌شود.

تقاضای جامعه این است که هم ازجهت قیمت و هم کیفیت مداقه بیشتری شود تا با شروع تحول اقتصادی این مهم نیز متحول شود تا زیرساخت‌های صنعت نوین نان فراهم شود.