آمریکا دیوان کیفری بین‌المللی را به دلیل تحقیقات درباره جنایت جنگی نظامیان و نیروی اطلاعاتی خود در افغانستان مشمول تحریم قرار داد
رئیس‌جمهوری آمریکا پنجشنبه با امضای فرمانی دیوان کیفری بین‌المللی را تحریم کرد. بر اساس فرمان اجرایی دونالد ترامپ افزون بر تحریم اقتصادی دیوان کیفری بین‌المللی، سفر آن دسته از کارکنان دیوان کیفری بین‌المللی که بدون رضایت ایالات متحده، مستقیماً در تحقیقات درباره جنایت‌های جنگی نظامیان و مقام‌های اطلاعاتی آمریکا در افغانستان نقش دارند، به آمریکا با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود.
مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا، پنجشنبه گذشته، در نشست خبری در واشنگتن بدون بیان جزئیات بیشتری اعلام کرد، تحریم‌های اقتصادی به صورت موردی تعیین می‌شود و محدودیت‌های مسافرتی شامل اعضای خانواده مسئولان دیوان کیفری نیز می‌شود که تحریم شده‌اند.
دیوان کیفری بین‌المللی (International Criminal Court به اختصار ICC) نخستین دادگاه دائمی بین‌المللی برای رسیدگی به جرایم نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت، جنایت جنگی و جنایت تجاوز است که مقر آن در شهر لاهه واقع هلند قرار دارد.این دادگاه به جرایمی رسیدگی می‌کند که از سوی اتباع یا در قلمرو یکی از کشورهای عضو انجام شده باشد یا اینکه با تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد به این دیوان احاله شده باشد.
در سال ۲۰۱۷ دیوان کیفری بین‌المللی تصمیم گرفت درباره ارتکاب جنایت‌های احتمالی جنگ در افغانستان از سوی طرف‌های مختلف از جمله نظامیان و مسئولان سازمان اطلاعات آمریکا تحقیق کند که با واکنش منفی واشنگتن همراه شد. اما با وجود مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌ها آمریکا بر سر راه این تحقیقات مستقل، دیوان تا کنون به ار خود ادامه داده است.
تحریم دیوان کیفری بین‌المللی تازه‌ترین اقدام ترامپ علیه پیمان‌ها و نهادهای بین‌المللی است. خروج از برجام، معاهده آب‌و‌هوایی پاریس، دو پیمان کنترل تسلیحاتی و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و قطع ارتباط با سازمان بهداشت جهانی از جمله پیمان‌شکنی‌های آمریکاست.
البته پیش از این نیز برای اخلال در روند رسیدگی به پرونده جنایات جنگی در افغانستان تحریم‌هایی اجرایی شده بود. به طور مثال، در سال ۲۰۱۹ وزیر خارجه آمریکا روادید فاتو بنسودا، دادستان کل دیوان کیفری بین‌المللی را لغو کرد و متعهد شد، روادید هر مسؤولی را که در تحقیقات از شهروندان آمریکایی مشارکت داشته باشد، لغو می‌کند. در آن زمان بنسودا گزارش داد، دیوان شواهد و مدارک کافی درباره ارتکاب اقداماتی از قبیل شکنجه، تجاوز و خشونت جنسی در افغانستان در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ به دست نیروهای آمریکایی در اختیار دارد.
دیوان کیفری بین‌المللی: تحریم‌های آمریکا دخالت در حاکمیت قانون است
در واکنش به این اقدام رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا دیوان کیفری بین‌المللی با محکوم کردن تحریم‌های آمریکا علیه آن نهاد، اعلام کرد که این تحریم‌ها «تلاشی غیرقابل قبول برای دخالت در حاکمیت قانون» است.
به گزارش ایسنا از رویترز، دیوان کیفری بین‌المللی با انتشار بیانیه‌ای تحریم‌های آمریکا را تازه‌ترین حمله «بی‌سابقه» ایالات متحده علیه این دادگاه توصیف کرد.در این بیانیه آمده است که اوگون کووان، رئیس دیوان کیفری بین‌المللی اعلام کرد این اقدام «تلاش مشترک ما برای مبارزه با مصونیت از مجازات و پاسخگویی در قبال جنایت‌های گسترده را تضعیف می‌کند.»
ظریف: دیوان کیفری بین‌المللی هدف باجگیران دیپلمات قرار گرفته است
همچنین محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایرانگفت که این نهاد، هدف باج‌گیری دار و دسته قانون‌شکنی قرار گرفته است که قیافه دیپلمات به خودشان گرفته‌اند.
ظریف پنجشنبه‌شب در صفحه توئیتری خود افزود: دیگر چه اتفاقی باید بیفتد تا جامعه بین‌المللی بیدار شود و تبعات سیاست مماشات با زورگویان را درک کند؟ برای کسانی که سعی در به‌دست آوردن دل ایالات متحده دارند، چه فرد دیگری هم باید قربانی ترور آمریکا شود تا بفهمند که ممکن است حتی خودشان قربانی بعدی باشند.
اتحادیه اروپا نیز ساکت نماند و این اقدام رئیس‌جمهوری آمریکا را محکوم کرد جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، از تحریم‌های ترامپ علیه مسؤولان دیوان کیفری بین‌الملل به دلیل انجام تحقیقات درباره جنایت‌های جنگی احتمالی توسط نیروهای آمریکایی در افغانستان ابراز نگرانی کرد.
وی در نشستی خبری در بروکسل، مقر اتحادیه اروپا گفت، این اتحادیه همواره از دیوان کیفری حمایت می‌کند. این دیوان نقش بزرگی در اجرای قوانین بین‌المللی و تحریم جنایت‌های بین‌المللی ایفا می‌کند. بنابراین لازم است که تمامی کشورها به دیوان کیفری به خاطر مأموریت‌های بزرگی که انجام می‌دهد، احترام بگذارد.
علاوه بر آن سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز با صدور بیانیه‌ای تحریم دیوان کیفری بین‌المللی از سوی آمریکا را تشدید تلاش‌های واشنگتن برای ممانعت از اجرای عدالت در حق قربانیان جنایت‌های بزرگ دانست و اعلام کرد، دولت ترامپ پیش از این هم بارها تهدید کرده بود که در برابر تحقیقات دیوان کیفری درباره افغانستان و فلسطین سنگ‌اندازی می‌کند.
ریچارد دکر، مدیر بخش عدالت بین‌المللی دیده‌بان حقوق بشر گفت باید حساب ناقضان حقوق بشر بلوکه و آنها ممنوع الخروج شوند نه کسانی که تلاش می‌کنند ناقضان حقوق بشر را به دست عدالت بسپارند. دولت ترامپ با تحریم دیوان کیفری حملات خود را به حاکمیت قانون در جهان ادامه می‌دهد و این اقدام ایالات متحده را در کنار مرتکبان نقض‌ها قرار می‌دهد.
وی ادامه داد، آمریکا قبلا تحقیقات محدودی درباره نقض‌ها نیروهای این کشور در افغانستان انجام داده است اما مقامات نظامی و غیرنظامی ارشد که احتمالا مجوز ارتکاب این نقض‌ها را صادر کرده‌اند یا برای این نقض‌ها مجازاتی در نظر نگرفته‌اند در هیچ دادگاه آمریکایی محاکمه نشده‌اند. حتی با وجود تلاش‌های آمریکا برای دستیابی به توافق صلح در افغانستان تناقض آشکاری وجود دارد و آمریکا از کسانی که به دنبال اجرای عدالت در خصوص جنایت‌های وحشتناک در جنگ افغانستان هستند انتقام می‌گیرد.
همچنین جنبش مقاومت فلسطین (حماس) هم در واکنش به تحریم‌های آمریکا علیه دیوان کیفری بین‌المللی اعلام کرد، اعمال این تحریم‌ها از سوی واشنگتن بیانگر سیاست قلدرانه‌ای است که بر رفتار دولت آمریکا حاکم است و نیز خصومت آمریکا را با کلیه قوانین و هنجارهای بین المللی نشان می‌دهد.
حازم قاسم، سخنگوی حماس در بیانیه‌ای اعلام کرد هدف از این تحریم‌های آمریکا حمایت از جنایتکاران جنگی رژیم صهیونیستی و تشویق آنها برای ادامه تجاوزات خود علیه ملت فلسطین و نافرمانی از قوانین و قطعنامه‌های بین‌المللی است.