محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در جلسه علنی امروز پارلمان اظهار کرد: امروز دنیا شاهد یک تحول عمده در روابط بین‌الملل است که شاید در صد سال گذشته بعد از پایان جنگ جهانی دوم بی سابقه بوده است.
وی با بیان اینکه این تغییرات در روابط بین‌الملل بنیادین بوده و ماهیت بسیاری از مفاهیم و روابط بین الملل در حال تغییر است، افزود: در شرایط سیال و گذار بین المللی که ۳۰ سال است در آن قرار داریم و پایانی برای این شرایط دیده نمی‌شود، مهم‌ترین نکته در این وضعیت فهم دقیق و عدم اشتباه است، هر کس در شرایط گذار در تاریخ اشتباه کرده، دچار مشکلات اساسی شده و برخی حکومت‌ها نیز در این وضعیت به پایان رسیدند.
ظریف تصریح کرد: متاسفانه ایران هم در تاریخ معاصر در مقاطع گذار به دلایل مختلفی علی‌رغم اهمیت موقعیت ژئوپولتیک و استراتژیک، نتوانسته تا قبل از انقلاب اسلامی نقش بسزایی را در این شرایط ایفا کند، فرصت‌ها از دست رفته، شاید به خاطر آنکه در گذشته جهت گیری‌های جهانی شناخته نشده و کنش گری فعال و شاید انسجام داخلی نداشته است. همچنین مهم‌تر از تمام این مسائل این بوده که نخبگان جامعه ما در شرایط گذار نه تدبیر و نه شجاعت کافی داشته‌اند تا در شرایط گذار بتوانند وضعیت کشور را به شکلی مدیریت کنند تا این شرایط به نفع کشور تمام شود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: امروز شرایط گذار، مشخصه مهم دارد مشخصه اول «شدن مداوم» یا «سیالیت» همه جانبه و ائتلاف‌های کوتاه مدت فرصت طلبانه و تحول در مفاهیم است. تحول دوم جابه‌جایی مراکز و کانون‌های قدرت در روابط بین‌المللی حرکت از جهانی است که همه چیزش در غرب اتفاق می‌افتاد از اتفاقات مهم تا تصمیم گیری‌های مهم غرب محور بود به جهانی که امروز این چنین نیست.
وی گفت: همه مفاهیم بین‌المللی و روابط سیاسی دچار تحول بنیادین شده است. نه این که مفاهیم قبلی نابود شده است امام مفاهیم جدیدی جایگزین شده که فرصت ویژه‌ای را برای کشور‌هایی نظیر جمهوری اسلامی ایجاد کرده است و امام راحل اولین فردی بود که این تحول را تشخیص داد.
ظریف تصریح کرد: آمریکا کرونا را امنیتی کرده و با چین به گونه‌ای رفتار می‌کند که گویا این ویروس یک تحول امنیتی است، البته این کشور برای حفظ خود دست به این اقدام می‌زند، از طرفی سران آمریکا سعی دارند تا جمهوری اسلامی را نیز امنیتی جلوه دهند.
وی افزود: جمهوری اسلامی یک قدرت در حال برآمدن است و در این جنگ تمام عیار آمریکا می‌خواهد چند کار انجام دهد که مهم‌ترین آن یک مفهوم سازی است و آن این است که از ایران یک تهدید امنیتی ایجاد کند.
وزیر امور خارجه اظهار کرد: آمریکا تلاش کرده تا انجام دهد اجماع‌سازی علیه ایران است کما اینکه از دی ماه سال ۱۳۹۶ تا هفته گذشته ۴ جلسه ویژه شورای امنیت با فشار آمریکا برای فشار وارد کردن بر ایران تشکیل شده، جلسه‌ای که در بهمن ماه ۹۶ نماینده وقت آمریکا در مورد موضوع اغتشاشات برگزار کرد، جلسه‌ای که به ریاست آقای پمپئو برگزار شد و جلسه‌ای که با حضور آقای ترامپ برگزار شد و جلسه هفته گذشته که با حضور بنده، دبیر کل و آقای پمپئو برگزار شد. در تمام این حرکت‌ها به لطف خدا آمریکا منزوی بوده کما اینکه ملاحظه کردید در جلسه‌ای که برای اغتشاشات برگزار کرد همه اعضای شورای امنیت در مورد برجام صحبت کردند و در جلسه هفته گذشته آمریکا باز هم برای امنیتی‌سازی ایران تلاش کرد و همه اعضای شورای امنیت هم بر این اصرار کردند برجام مهم است و هم اصرار کردند که آمریکا سیاست غلطی را دنبال می‌کند.
او گفت: یکی از اقداماتی که آمریکا انجام می‌دهد، فشار بر دوستان ایران و هدف قرار دادن منافع ایران در منطقه است که این حوزه هم نیازمند به توجه ویژه ما است. مهم‌ترین هدفی که آمریکا دنبال می‌کند جدا کردن مردم از حاکمیت و ناکارآمد نشان دادن نظام و مشروعیت زدایی از نظام است.
سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی نیست
ظریف تأکید کرد: سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی و گروهی نیست به همین دلیل سیاست خارجی در قانون اساسی در حوزه اختیارات مقام معظم رهبری است و سیاست‌های کلی نظام در حوزه سیاست خارجی را مقام معظم رهبری تعیین می کنند. این یعنی اجتناب از دوگانه سازی و دعوای داخلی در حوزه سیاست خارجی.
وزیر امور خارجه گفت: بحث دوم تمرکز بر منطقه و همسایگان است ایران باید در منطقه به عنوان تولید کننده امنیت و ثبات و توسعه برای همسایگان شناخته شود. ما باید سیاست همسایگی را دنبال کنیم و همسایگان ما احساس کنند بهترین روابط را با ایران دارند به همین دلیل ما در ۷ سال گذشته بیشترین ارتباط را با همسایگان داشتیم.
وی با تاکید بر اینکه تلاش شد در این سال‌ها نقش مثبتی در منطقه ایفا کنیم، تصریح کرد: بر این اساس شاهد شکل گیری توافق آستانه هستیم که از جمله اقدامات بارز برای بازگشت آرامش به سوریه است.خوشبختانه شکل گیری کنوانسیون دریای خزر که از توفیقات جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، از دیگر اقدامات وزارت امور خارجه در راستای همکاری‌های چندجانبه و منطقه‌ای به شمار می‌آید؛ این موضوع براساس سیاست تخلیه استراتژیک قدرت با استفاده از ظرفیت‌های سیاست همسایگی محقق شده است.
ظریف با تأکید بر اینکه در روابط خارجی تلاش شده مولفه اعتماد به نفس و تکیه بر توان داخلی مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: بر این اساس مشاهده می‌شود که در برابر ۶ قدرت جهانی حضور یافتیم و مذاکره انجام شد، تا جایی که ترامپ بیان کرد که سرشان کلاه گذاشتیم! در این خصوص هیچ موضوع مخفی وجود ندارد و همه چیز کاملا شفاف است که در زمان های مختلف اعلام شده است.
ظریف با اشاره به اقدامات اقتصادی وزارت امور خارجه در حوزه ساختاری و فکری اظهار کرد: در ۴ دهه گذشته وزارت خارجه به عنوان مجموعه سیاسی- امنیتی تلقی می‌شد، بنابراین تلاش کردیم این مهم به سیاسی-امنیتی- اقتصادی تغییر جهت دهد که کار دشواری است؛ در این بین باید یادآور شد که وزارت امور خارجه تلاش کرده به معیشت مردم کمک کند تا فشار اقتصادی از دوش آن‌ها برداشته شود.
وزیر امور خارجه کشور با یادآوری ایجاد معاونت اقتصادی در وزارتخانه متبوعش بیان کرد: یکی از قوی‌ترین سفرای کشورمان را به عنوان مسئول در این معاونت منصوب کردیم تا مسائل اقتصادی جدی‌تر پیگیری شود. در اهداف اقتصادی تجارت با شرق و توجه به سیاست صادرات محور بودن در اولویت قرار دارد.
وی با تأکید بر اینکه وزارت خارجه مسئولیت اقتصادی ندارد، بلکه تسهیل‌گر است، گفت: برای برطرف شدن مشکلات اقتصادی تلاش کردیم به اهداف ضدایرانی آمریکا با بهره‌گیری از تهاتر ضربه بزنیم؛ در واقع این موضوع سبب حذف دلار از تبادلات اقتصادی می‌شود که امیدواریم مجلس شورای اسلامی برای کاهش مقاومت‌های داخلی در راستای تحقق این موضوع کمک کند.
ظریف با اشاره به شکل‌گیری توافق نامه‌ها در اتحادیه اوراسیا تأکید کرد: توجه به منطقه، پیرامون و روابط اقتصادی با همسایگان برای رفع موانع صادرات کالا و خدمات از جمله اهداف وزارت خارجه در شکل گیری توافق نامه‌ها در اتحادیه یاد شده است. به عنوان مثال صادرکنندگان در حوزه ضمانت نامه‌ها با مشکل مواجه بودند که خوشبختانه در این حوزه اقدامات خوبی انجام شده است.
وی ادامه داد: یکی از اتفاقات بسیار ناگوار خروج ایران از تمامی کریدورهای ارتباطی منطقه مانند جاده ابریشم بود که ما اهدافی مانند کریدور شمال- جنوب- شرق- غرب و راه آهن شلمچه بصره را دنبال کردیم و همه این اقدامات به دلیل حفظ هاب ارتباطی ایران و منطقه است. گفت‌وگوهایی با قوه قضائیه برای ایجاد شرایط ویژه در بخش خصوصی داشتیم، در بخش اقتصادی یک اداره برای توجه به ظرفیت‌های استانی داریم که در این خصوص در خدمت نمایندگان هستیم.
وزیر امور خارجه گفت: در وزارت امور خارجه حزبی شدن به معنای پایان دادن به عضویت در این وزارتخانه است؛ ما آماده‌ایم همان‌طور که این امکان را داشتیم که بهترین روابط را با برادر شهیدم حاج قاسم سلیمانی داشته و هر هفته با ایشان جلسه هماهنگی داشته باشم این امکان را هم داریم که با همه شما نمایندگان برای پیشبرد اهداف انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی همکاری داشته باشیم.
من هیچگاه مسائل داخلی را به خارج نبردم
وزیر امور خارجه در بخش دوم توضیح گزارش خود از تحولات بین المللی و سیاست جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه ما آمدیم با همکاری هم آینده بهتری را برای کشور بسازیم، اظهار کرد: مقام معظم رهبری فرمودند اگر شما هم گزارش ملاقات‌های ظریف را خوانده بودید و برخورد‌های او را با طرف خارجی دیده بودید، مانند ما او را شجاع، صادق و انقلابی می‌دانستید؛ آنچه اتفاق افتاد آن نبود که شما گفتید، من هیچگاه مسائل داخلی را به خارج نبردم. هرچه که گفتم مقام معظم رهبری شنیدند، اگر دروغ گفتم ایشان گفتند صادق هستم.
وی گفت: باید در همه موارد در برابر سیاست‌های آمریکا ایستادگی کنیم، هفته قبل دیدید که بنده در شورای امنیت سازمان ملل متحد چگونه در مقابل سیاست‌های آمریکا ایستادم و مسئولان وزارت امور خارجه هم به همین گونه عمل کردند.
بیشتر بخوانید
ظریف: گزینه‌های ایران در برابر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی قاطع خواهد بود
ظریف افزود: باید کاری کنیم که آمریکا نتواند از اقدامات ما برای اهداف خود استفاده کند و باید به گونه‌ای عمل کنیم که بتوانیم قدرت جمهوری اسلامی را در منطقه و جهان نهادینه کنیم و دوگانه سازی کاری از پیش نمی‌برد، باید سیاست خارجی در خدمت مقاومت باشد و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی در خدمت پیشبرد اهداف مردم ایران باشد و از تمام امکانات خودمان برای کمک به معیشت مردم و قدرت ملی ایران استفاده کنیم.
وزیر امور خارجه کشور با بیان اینکه شهید حاج قاسم سلیمانی و بنده هر هفته با هم نشست داشتیم و هماهنگی می‌کردیم، گفت: صحبت‌های منطقه‌ای با هماهنگی یکدیگر بود و آن‌هایی که ایشان، سیدحسن نصرالله و مقاومت عراق و لبنان و فلسطین را می‌شناسند و با آن‌ها دمخور هستند، می‌دانند که روابط ما چگونه بود.
وی افزود: بنده عرض کردم شما نمایندگان ملت هستید و ملت ما فهیم است و شما هم به عنوان نمایندگان ملت فهیم هستید و من در برابر نمایندگان با تمام خضوع حضور پیدا می‌کنم، اما شما به من ذلیل گفتید در صورتی که رهبری به من شجاع گفتند، به من دروغگو گفتید در صورتی که رهبری به من صادق گفتند. از انتقاد‌ها و تندی‌های شما تشکر می‌کنم، اما بدانید که همه ما در یک کشتی نشسته ایم و با هم هستیم.
برجام سند افتخار ایران هست
وزیر امورخارجه بیان کرد: آمریکا؛ اصولگرا، لیبرال، اصلاح طلب، انقلابی و غیرانقلابی نمی‌شناسد، رژیم صهیونیستی هم اصولگرا و اصلاح طلب نمی‌شناسد و با کل ایران، تمامیت ارضی و جغرافیایی ایران مخالف است. همه با هم در یکی کشتی هستیم و اقتصاد را همه باید با هم پیش ببریم.
ظریف با اشاره به توجه ویژه این وزارتخانه به بخش خصوصی گفت: ما همه به حرکت‌های اقتصادی معتقدیم و در تمامی سفرها، بخش خصوصی همراه من بوده است و در دوران کرونا هم بیشترین سفرها را بنده به عنوان وزیر خارجه داشتم و به چندین کشور سفر و صلح افغانستان را نیز پیگیری کردیم. اگر مرز‌های ترکمنستان به دلیل ویروس کرونا بسته شده، مشکل ما نیست، تاریخ و آینده نشان خواهد داد که برجام سند افتخار ایران هست و خواهد بود و در تاریخ این کشور ثبت خواهد شد.