عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری در خصوص تقویت پول ملی در کنار تورم بالای ۴۰ درصدی، گفت: تورم موضوعی ساختاری در کشور است که در مقاطعی بنا به دلایلی از جمله تحریم یا کرونا، شوک‌هایی به آن وارد می‌شود که بر این اساس باید به این نکته توجه کرد که چند دهه است که ریشه تورم در کشور، به نقدینگی برمی‌گردد و اکنون کف تورمی به ۲۰ درصد رسیده است.
ناترازی بودجه عامل اصلی تورم
وی افزود: مشکلی که داریم ناترازی چند دهه گذشته است که بر این اساس اگر دو ناترازی بودجه و صادرات و واردات از بین نرود، تورم از بین نخواهد رفت؛ چراکه اگر این گونه نباشد، دولت باید با منابع ارزی بانک مرکزی واردات را صورت دهد که پول آن ناشی از تورم می‌شود؛ ضمن اینکه ناترازی بودجه نیز به این تورم دامن زده است.
به گفته همتی، سیاست مالی نباید بر سیاست پولی سوار شود؛ چراکه باعث رشد نقدینگی در کشور می‌شود و بنابراین این موضوعات را باید حل کرد.
وی با بیان اینکه حکمرانی اقتصادی ایران غلط است، گفت: با این روش سالهای متعدد می‌شد با تثبیت نرخ ارز، تورم را کنترل کنیم؛ در حالی که اگر این لنگر از دست ما خارج شده است، تورم هم از کنترل خارج گردیده است؛ ضمن اینکه در یکسال گذشته شوک تحریم و کرونا را هم باید به این ناترازی بودجه‌ای اضافه کرد.
سال ۹۹ تصورمان این بود که نرخ ارز از ۱۷ هزار تومان بالاتر نرود؛ اما به ۳۲ هزار تومان رسیدیم
رئیس کل بانک مرکزی گفت: اردیهبشت سال ۹۹ هدفگذاری تورم را ۲۲ درصد اعلام کردیم؛ اما متأسفانه آثار کرونا درآمدهای ارزی و درآمدهای دولتی را دچار شوک کرد و در عین حال، فشار حداکثری آمریکا بر علیه اقتصاد ایران نیز به آن اضافه شد؛ در حالی که ما تصورمان بر این بود که نرخ ارز از ۱۷ هزار تومان بالاتر نرود اما به ۳۲ هزار تومان رسیدیم.
نرخ دلار را به ۲۰ هزار تومان رساندیم و امیدواریم باز هم نرخ کاهش یابد
همتی گفت: ما اکنون نرخ ارز را کنترل کرده‌ایم و به ۲۰ هزار تومان رسانده‌ایم، اما امیدواریم از این رقم هم پایین‌تر بیاید.
وی افزود: در اواخر سال گذشته فعل و انفعالاتی باعث جهشی شدن قیمت کالاها شد؛ پس تورم هم بالا رفت؛ اما باید در نظر داشت که سال‌هایی بوده است که ما ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم اما تورم هم ۳۰ درصد بود؛ در حالی که امسال درآمد ناشی از فروش نفت و گاز به کمتر از ۲۰ درصد رسیده و این به معنای کاهش ۸۰ درصدی درآمدهای ارزی است.
همتی گفت: هدفگذاری تورمی را تا پایان اردیبهشت برای سال ۱۴۰۰ اعلام خواهیم کرد.
وی افزود: ناترازی بودجه باید حل شود؛ یعنی وظیفه دولت و مجلس این است که این موضوع را حل کنند؛ در غیر این صورت تورم کنترل نخواهد شد؛ این در حالی است که صادرات غیرنفتی باید با رشد تولید افزایش یابد؛ ضمن اینکه هزینه‌های دولت باید کمتر شود.
همتی گفت: باید اصلاحات ساختاری در کشور رخ دهد؛ این در حالی است که اگر این اصلاحات صورت نگیرد، بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند تورم را کنترل کند؛ این در حالی است که اگر بانک مرکزی و وزارت اقتصاد اوراق را منتشر نمی‌کند باید نقدینگی را در حد ۷۶ درصد رشد تجربه می‌کردیم؛ اما نقدینگی بالای ۴۰ درصد رشد کرد.
وی گفت: از ۲۹ واحد درصد رشد پایه پولی ۲۷ واحد درصد خالص دارایی خارجی بانک مرکزی بوده است. یعنی ۲۷ درصد ناشی از تبدیل دارایی‌های ارزی مسدودی به ریال بوده است.
یارانه نقدی از شمول دریافت بعنوان وثیقه وام ازدواج خارج شد
وی با بیان اینکه ۴۳ هزار میلیارد تومان وام ازدواج به ۹۰۰ هزار نفر پرداخت شد، گفت: بانک‌ها وظیفه دارند که این وام را بپردازند؛ این در حالی است که ممکن است دو تا سه نفر بروند در مراحل دریافت وام ازدواج گیر کنند؛ اما نباید کار را زیر سوال برد.
همتی گفت: مجلس وام ازدواج را به دو برابر رشد داده و امسال باید بالای ۷۰ هزار میلیارد تومان وام ازدواج بدهیم. این در حالی است که باید منابع قرض الحسنه را نیز در نظر گرفت؛ پس باید اقساط وام‌های قبلی برگشت داده شده و منابع جدیدی به عنوان منابع قرض الحسنه وارد بانک شود.
وی افزود: از ۵ سال قبل وام‌های بانک مرکزی قطع شده و این وام‌ها با سود به کارکنان پرداخت می‌شود.
ما علاقمند هستیم کسانی که می‌خواهند ازدواج کنند سریع‌تر وام خود را بگیرند؛ وثیقه آن هم باید یا یارانه باشد یا وثیقه این در حالی است که ۱۰۰ میلیون تومان وام ازدواج اقساط یک میلیون تومانی دارد؛ بنابراین یارانه نقدی نمی‌تواند تضمین وام ازدواج باشد.
بانک مرکزی در بازار ارز سیاسی عمل نمی‌کند
همتی با بیان اینکه بانک مرکزی در حوزه بازار ارز و قیمت آن سیاسی عمل نمی‌کند، گفت: اگر بانک مرکزی سیاسی عمل کرده بود، حتماً ذخایر این بانک افزایش نمی‌یافت؛ چراکه هم اکنون ذخایر ارزی بانک مرکزی بیش از سال گذشته است.
وی افزود: بساط سود مرکب در نظام بانک‌ها بسته شده است؛ پس اگر بانکی می‌خواهد صورتهای مالی خود را به تائید بانک مرکزی برساند، حتماً باید امهال اعلام شده از سوی بانک مرکزی رعایت شود؛ در غیر این صورت صورتهای مالی آنها تائید نخواهد شد.
بانک مرکزی امروز در نیما ارز عرضه نکرد
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه به دستور مقام معظم رهبری باید ارزش پول ملی افزایش یابد این یعنی نرخ ارز باید کاهش یابد، گفت: اعتقادی به ارزپاشی ندارم؛ ضمن اینکه باید توجه داشت که مداخله فعلی در بازار ارز، مداخله بانک مرکزی نیست و مداخله ناشی از ارز صادرکنندگان است؛ اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز، موظف به ممانعت از نوسانات ارز است.
وی تاکید کرد: روش مدیریت بازار ارز سه سال است که تغییر کرده است, روش ما ارز پاشی نیست و در این راستا بازار متشکل ارزی ایجاد شده است؛ این در حالی است که ریزش امروز قیمت دلار به نحوی بوده که امروز بانک مرکزی یک دلار هم در نیما عرضه نداشته است.
همتی ادامه داد: فرآیند مذاکرات و انتظارات موجب می‌شود که روند بازار ارز رو به کاهش باشد.
مشکلی در تأمین ارز واکسن کرونا نداریم
همتی با تاکید بر اینکه هیچ مشکلی در تأمین ارز واکسن کرونا نداریم، اظهار داشت: در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده و بر این اساس، پیش بینی یک میلیارد دلار برای خرید واکسن کرده‌ایم؛ ضمن اینکه هر درخواستی از طرف وزارت بهداشت باشد، فوراً ارز آن تأمین می‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در خرداد و تیرماه نتایج خوبی برای تولید واکسن کرونا داخلی داریم لیکن برای تأمین ارز واکسن خارجی هم تعللی نشده؛ ضمن اینکه محموله ۹ میلیون دوز در راه است و در خرداد ماه محموله دوم کوواکس می‌آید. از روسیه هم در حال خرید واکسن هستیم.
از ابتدای سال ۲ میلیارد دلار ارز برای خرید کالاهای اساسی دادیم
وی تاکید کرد: از ابتدای سال تا کنون دو میلیارد دلار برای خرید کالاهای اساسی تأمین کردیم؛ ضمن اینکه از این مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار برای خریدنهاده های دامی و۵۰۰ میلیون دلار برای خرید دارو تأمین شده است.
همتی با بیان اینکه خوشبختانه هرجور شده تأمین ارز برای مصارف اصلی کشور انجام شده؛ ادامه داد: شرایط ارزی ما نسبت به گذشته بهتر است و بهتر نیز خواهد شد.
بانک‌ها باید ماهانه ۳۰ هزار میلیارد تومان وام برای ساخت مسکن بدهند
رئیس کل بانک مرکزی گفت: بانک‌ها باید ۳۰ هزار میلیارد تومان در ماه بابت تسهیلات وام مسکن پرداخت کنند؛ اما به هر حال قانون است که بانک‌ها باید تلاش کنند که اجرایی کنند.
وی افزود: بانک‌ها علاقمند به کمک در بورس هستند؛ دو سه تصمیم مهم در خصوص انتشار اوراق از سوی سازمان بورس در شورای عالی هماهنگی اقتصادی اتخاذ شده است که وضعیت بورس را بهتر می‌کند.
تقاضا برای ارز کم شده؛ ولی ریال منابع ارزی فروخته شده صندوق توسعه ملی را به زودی به صندوق تثبیت بازار سرمایه می‌پردازیم
همتی گفت: بانک‌ها می‌توانند به شرکتهای سرمایه گذاری وام بدهند؛ ضمن اینکه ۲۰۰ میلیون دلار صندوق توسعه ملی نیز باید کم کم منابع را به فروش برسانیم؛ این در حالی است که تقاضا برای ارز اکنون کم شده است؛ امروز هم به معاونت ارزی دستور دادم که هر چقدرکه از این منابع صندوق توسعه ملی فروختند، ریال آن را به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کنند.
وی افزود: امروز هم بورس برای دامنه نوسان تصمیماتی گرفته است که این می‌تواند کمک کننده باشد؛ این در حالی است که بالای ۵۰ درصد سهام بورس ارزنده است و اگر اعتماد را برگردانیم، وضعیت بورس بهتر خواهد شد.
نوبخت شوخی می‌کند که دولت به بانک مرکزی بدهکار نیست
همتی در خصوص استقراض دولت از بانک مرکزی با بیان اینکه آقای نوبخت شوخی کرده است که دولت از بانک مرکزی استقراض نکرده است، گفت: در دو سال گذشته ۱۳ میلیارد دلار ارز به کالاهای اساسی داده‌ایم که این بدهی دولت به بانک مرکزی است که باید ظرف سه سال باید به بانک مرکزی برگردد؛ این در حالی است که ما بالای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب داریم.
وی افزود: هر زمان که بانک مرکزی به دولت بدهکار شد، حتماً فاکتورهای اقتصادی اصلاح شده است؛ صحبت‌های آقای نوبخت شوخی است.