ترجمه: محمود نواب مطلق
فرانسه و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا تسهیل تأمین منابع مالی برای ایجاد هرگونه تأسیسات به منظورمبارزه با تغییرات اقلیمی هدف گرفته‌اند و در همین راستا کمیسیون اروپا جمعه ۳۱ دسامبر (۱۰ دی) یک پروژه «سبز» در حیطه نیروگاه‌های گازی و هسته‌ای رونمایی کرد. هدف اتحادیه از این پروژه، تسهیل تأمین منابع مالی برای ایجاد تأسیساتی است که در مبارزه با تغییرات اقلیمی ایفای نقش می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه متن پیشنهادی راه‌اندازی این تأسیسات که در چند ماه گذشته مورد بحث و بررسی قرار گرفته ولی همچنان تصویب نشده است؛ کمی قبل از نیمه‌شب جمعه ۳۱ دسامبر (۱۰دی) برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا ارسال شد.
در این متن پیشنهادی سرمایه‌گذاری در ایجاد نیروگاه‌های گازی و هسته‌ای برای تولید برق به عنوان صنایع پاک؛ به عنوان اقدامی همسو با «سیاست‌های توسعه پایدار و مبارزه با انتشار گازهای گلخانه‌ای» قلمداد شده تا مورد حمایت مالی قرار گیرند.
فرانسه برای راه‌اندازی مجدد نیروگاه‌های هسته‌ای تولید برق خود به عنوان نیروگاه تُهی از کربن و کشورهای اروپای مرکزی همچون لهستان و جمهوری چک برای جایگرینی نیروگاه‌های کربنی خود که بسیار آلوده کننده هستند از این متن پیشنهادی حمایت کرده‌اند.
زمانی‌که این صنایع در دسته صنایع پاک قرار گیرند تأمین منابع مالی برای این پروژه‌ها آسانتر می‌شود.
ایالات متحده آمریکا نیز از این برنامه حمایت کرده است. این در حالیست که فعالان محیط زیست مخالف قرارگرفتن صنایع گاز و انرژی هسته‌ای به دلیل انتشار گاز کربنیک و ضایعات هسته‌ای در رده صنایع پاک هستند.
گروهی کوچک از کشورهای اروپا ازجمله اتریش و لوکزامبورگ به رهبری آلمان تلاش دارند تا از این رده بندی جدید صنعت هسته‌ای در دسته صنایع پاک جلوگیری کنند.
اِستِفی لُومِکِ، وزیر محیط زیست آلمان در مصاحبه با گروه رسانه‌ای «فُونک» اعلام کرد:«اقدام کمیسیون اروپا برای قرار دادن نیروگاه‌های گازی و هسته‌ای در رده صنایع پاک اشتباه است.»
او همچنین بر این باور است که فناوری هسته‌ای که می‌تواند به دلیل تولید ضایعات بسیار خطرناک و همچنین امکان بروز حوادث مرگبار، تبعات فاجعه بار زیست محیطی و آثار تخریبی فراوان به همراه داشته باشد؛ پس هرگز نمی‌تواند در ردیف صنایع پاک و همسو با سیاست‌های توسعه پایدارقرارگیرد.
از سوی دیگر لِئونُور گِوِسلِر، وزیر محیط زیست اتریش نیز ضمن مردود دانستن استفاده از انرژی هسته‌ای طی بیانیه‌ای اعلام کرد:« این انرژی دیگر قدیمی شده و بسیار پرهزینه و در عین حال کم بازده و کند است و به هیچ عنوان برای مبارزه با تغییرات اقلیمی مناسب نیست.»
حامیان این رده‌بندی در کمیسیون اروپا معتقدند تولید برق از سایر انرژی‌های تجدیدپذیر همچون صفحات خورشیدی و نیروگاه‌های بادی به دلیل متناوب بودن آنها برای سال‌های آینده نمی‌تواند منجر به تولید برق ارزان شود، اگرچه این روش‌ها پیشتر در رده صنایع پاک نامگذاری شده بودند.
در متن پیشنهادی بروکسل شرایطی نیز برای گنجاندن نیروگاه‌های هسته‌ای و گازی در رده صنایع پاک ازجمله محدویت‌های زمانی پیش‌بینی شده و براین اساس، نیروگاه‌های هسته‌ای جدید حتما باید تا قبل از سال ۲۰۴۵(۱۴۲۳) مجوز ساخت دریافت کنند. همچنین برای ادامه فعالیت نیروگاه‌های هسته‌ای موجود نیز مجوزهای لازم باید تا قبل از سال ۲۰۴۰(۱۴۱۸) صادر شود.
اخذ تضمین‌های ضروری در مورد تولید ضایعات هسته‌ای و همچنین برچیدن نیروگاه‌های هسته‌ای که عمرشان به پایان رسیده نیز منظور شده‌است.
در این متن نیروگاه‌های گازی به عنوان صنایعی که میزان کمی گاز کربنیک تولید می‌کنند برای دوران انتقال به انرژی پاک مناسب تشخیص داده شده‌اند و لذا سرمایه‌گذاری در آن همسو با سیاست‌های توسعه پایدار قلمداد می‌شود.
کمیسیون اروپا به همین منظور سقف تولید ۱۰۰ گرم گاز کربنیک برای هر یک کیلووات ساعت را پیشنهاد کرده‌است که به نظر کارشناسان محیط زیست در فناوری‌های فعلی مورد استفاده دراین قبیل نیروگاه‌ها، سقفی دست نایافتنی و دشوار است. با این‌حال یک بازه زمانی مشخص برای دوران انتقال در نظر گرفته شده‌است.
نیروگاه‌هایی که تا قبل از سال ۲۰۳۰(۱۴۰۸) مجوز ساخت دریافت می‌کنند مجازند تولیدی تا سقف ۲۷۰ گرم گاز کربنیک برای هرکیلووات ساعت داشته باشند؛ به شرطی که زیرساخت‌های قدیمی و بسیار آلوده‌کننده خود را تعویض کنند و پاسخگوی معیارهای مشخص شده برای این تغییرات باشند.
دولت‌های عضو اتحادیه اروپا و کارشناسان مشاور این پروژه دوهفته فرصت دارند تا در مورد متن پیشنهادی کمیسیون اروپا، نظرات اصلاحی خود را مطرح کنند.
انتشار متن نهایی برای نیمه دوم ماه ژانویه جاری (تا ۲۵ دی) پیش‌بینی شده‌است. سپس پارلمان اروپا چهارماه فرصت دارد آن را بررسی و در صورت لزوم آن را با اکثریت آرا رد کند.
به نظر می‌رسد شورای اروپا نیز می‌تواند با این پیشنهاد مخالفت کند اما به این منظورباید ۲۰ عضو اتحادیه اروپا را گردهم آورد. امری اجرایی شدنش دور از انتظار است.