احسان سلطانی/ کارشناس حوزه صنعت
براساس آنچه از نزدیک شاهد آن هستم، درحال‌حاضر با شرایطی که بر اقتصاد کشور حاکم است یعنی بازار انحصاری و تحریم‌ها، تولید با هر کیفیتی حتی در واحدهای کوچک هم سودآور است، اما از آنجایی که چارچوب‌های درستی را دنبال نمی‌کنیم، ادامه این وضعیت، شرایط بدی را برای اقتصاد ما رقم خواهد زد؛ به‌عبارتی درحال‌حاضر تولید براساس شرایط به‌ظاهر سودآور است، اما چون برمبنای درستی حرکت نمی‌کند، آینده خوبی هم برای آن متصور نیستم.
اغلب تولیدکنندگان مدام نرخ محصولات‌شان را بالا می‌برند و افزایش قیمت‌ها را با دلار محاسبه می‌کنند، در حالی که هزینه‌ها و قیمت‌تمام‌شده آنها به ریال کاهش یافته؛ معادله‌ای که قطعا به نفع تولیدکنندگان و به ضرر مصرف‌کنندگان و در سطح کلان صنعت و اقتصاد کشور است.
نرخ برق، آب، گاز، مالیات و دستمزد در کشور ما ارزان است که مزیت‌هایی برای تولیدکنندگان به‌شمار می‌رود؛ یعنی زمینه مساعدی به نفع تولید در کشور داریم که از آن فقط بخش خاصی از جامعه منفعت می‌برند.
من همیشه از تولید و تولیدکنندگان حمایت کرده‌ام و حالا انتظار دارم در شرایط کنونی تولیدکنندگان به شرایط و تورمی که در اقتصاد با آن مواجهیم، توجه کنند.
درست این است که تولید رقابتی داشته باشند و روی نیروی انسانی متمرکز شوند، چراکه تحریم و انحصار برای همیشه باقی نخواهد ماند و اگر در مسیر درست حرکت نکنند نمی‌توانند ادامه حیات دهند. اینکه مطرح می‌کنند برنامه‌ریزی روی نیروی انسانی در نهایت به ضرر تولیدکننده است، چون جذب جاهایی با پیشنهاد بهتر می‌شود، اشتباه است.
اگر تمام تولیدکنندگان رویکرد آموزش نیروی انسانی را در پیش بگیرند، تعداد زیادی از نیروهای انسانی در این چرخه به مهارت‌های بالا دست خواهند یافت که به نفع کل صنعت کشور خواهد بود.
تولیدکننده اگر می‌خواهد در چارچوب درست فعالیت کند، باید بهره‌وری تولید خود را افزایش دهد. متاسفانه درحال‌حاضر اغلب تولیدکنندگان ما بهره‌وری را فراموش کرده‌اند و تعریف درستی از رقابت ندارند، آینده‌نگر نیستند و علم اقتصاد را نمی‌شناسند؛ به‌عبارتی فقط به‌دنبال سودهای آنی هستند و در این بین چه‌بسا کیفیت هم نه‌تنها ملاک نباشد که فراموش شود.
درحال‌حاضر سودی که تولیدکنندگان در بخش‌های مختلف می‌برند بیشتر ناشی از افزایش نرخ ارز و کاهش هزینه‌هاست، در حالی که سود واقعی از افزایش بهره‌وری و کیفیت حاصل می‌شود.
امروزه از خودروساز گرفته تا واحد کوچک تولیدکننده پوشاک و… با هر قیمتی محصولات‌شان را عرضه می‌کنند؛ آن هم در شرایطی که فشار اقتصادی و تحریم‌ها برقرار است و جایی برای دفاع از تولید باقی نمی‌ماند، چون در چارچوب درستی حرکت نمی‌کند.
البته این روند در بلندمدت ادامه‌دار نخواهد بود. اگر تحریم‌ها برطرف و فضای اقتصادی کشور کمی بسامان شود، تولیدکنندگان خوب که تولید رقابتی و با بهره‌وری بالا براساس شاخص‌های اقتصادی درست داشته‌اند، باقی خواهند ماند.
درحال‌حاضر، اغلب تولیدکنندگان مدیریت درست و برنامه مشخص خاصی ندارند و فقط به‌دنبال کسب سود هستند. هزینه تولید به نسبت نرخ فروش بالا نرفته، پس شرایط به نفع تولیدکننده است، اما به‌معنای رشد صنعت و توسعه آن نیست
تاکید می‌کنم این وضعیت برای همیشه برقرار نخواهد ماند، اما در مقطع کنونی هم انتظار می‌رود دولت هر چه سریع‌تر با برقراری ثبات اقتصادی به داد صنعت و تولید کشور برسد تا از مسیر انحرافی که در پیش گرفته، رها شود و روی ریل درست قرار گیرد.
در وضعیت کنونی هم می‌توان تدابیری اندیشید که هم تولید سود ببرد، هم بازار در ثبات و آرامش نسبی باشد و مهم‌تر از همه کیفیت فدای سود نشود و ارجح از همه مصرف‌کننده رضایت تقریبی داشته باشد.
لازمه تحقق این حد مطلوب همکاری و همراهی همه آحاد جامعه و تمام نهادها و سازمان‌ها است؛ یکپارچگی که اقتصاد ما را نجات خواهد داد تا سریع‌تر از این مرحله سخت و دشوار عبور کنیم.