من یک راه حل پیشنهاد کرده ام و آن این است که به گزارش های رسمی که از ناحیه دولت آمریکا منتشر شده نگاه کنیم و این که چه کارهایی می کنند تا کمر ایران بشکند و اجماع کنیم و آن کارها را نکنیم. هر کاری که آنها گفتند شما نکنید را بکنیم.
به گزارش جماران، صنایع خودروسازی در ایران با وجود سابقه طولانی و تیراژ بالای تولید به دلیل کیفیت پایین همواره زیر تیغ انتقادها قرار داشته اند اما دکتر فرشاد مومنی می گوید باید این صنایع را حفظ کرد و البته نسبت به نقدها هم بی توجه نیست. او می گوید صنایع خودروسازی و به خصوص تولید فناورانه در این صنایع باید حفظ و تقویت شود.
به گزارش جماران ، فرشاد مومنی درباره صنعت خودرو در یک برنامه تصویری گفت: در سطوح توسعه کلان و خرد وقتی راجع به اهمیت صنعت خودروسازی صحبت می کنند می گویند صنایع ماشین سازی آبشار فناوری است و کشورهایی که قادر به عینیت بخشی به قدرت ماشین سازی هستند می توانند جایگاه پایداری در قدرت و ثروت دنیا برای خود داشته باشند والا به حاشیه می روند
او افزود: بر اساس برخی مطالعات، هیچ فعالیتی به اندازه خودروسازی متقاضی و تقویت کننده توان ماشین سازی کشورها نیست از این دریچه می گویند هر کشوری که می خواهد روی مرزهای فناوری حرکت کند باید خودروساز باشد. به همین دلیل در قرن بیستم حتی یک مورد نداشتیم که یک کشور از مرحله توسعه نیافتگی عبور کرده باشد و متکی به صنعت خودروسازی نباشد.
آنها که می گویند صنعت خودروسازی را رها کنیم حلیم کشورهای دیگری را هم می زنند
آنها که می گویند صنعت خودروسازی را رها کنیم حلیم کشورهای دیگری را هم می زنند و به دنبال گسترش و تعمیق فقر و عقب ماندگی در ایران هستند از سوی دیگر از دریچه تحلیل های سطح توسعه دانشمندان می گویند این است که می گوید خودروسازی غیر از این صنعت، سایر صنایع را هم به حرکت در می آورد و جزو صنایعی است که ارتباطات زیادی با سایر صنایع و رشته های صنعتی دارد. به طوری که برآورد شده که مثلا به عنوان پیوندهای پیشین راه افتادن صنعت خودروسازی 65 رشته صنعت دیگر را هم تحریک می کند آنها که می گویند تعطیل و واردات کنیم الفبای توسعه را نمی دانند.
اگر صنعتی نباشیم نمی شود از چنبره فقر خارج شویم
می گویند خودروسازان در کشورهای صنعتی ستون اصلی خلق فرصت جدید و ارزش افزوده و عمده ترین پرداخت کننده مالیات است. آنها که می گویند این صنعت را تعطیل کنیم می خواهند مردم را دچار فلاکت کنند . اگر صنعتی نباشیم نمی شود از چنبره فقر خارج شویم و دولتی هم که نتواند از این صنایع مالیات بگیرد باید چنگ بیاندازد در امنیت و حقوق مالکیت مردم و ایجاد ناپایداری و وابستگی.
دولتی که بنیه مالی کافی نداشته باشد متزلزل و باج ده می شود
اگر مجال بود توضیح می دادم که چه فرآیندی طی شده و چه ضربه های مهلکی با اراده و سرمایه روس و انگلیس تدارک شده که از دل آن دو لت قاجار بدهکار شود و از دل این بدهکاری، کشورهای دیگر تمام مقدرات کشور را در دست بگیرند. دولتی که بنیه مالی مالی کافی نداشته باشد متزلزل و باج ده می شود و این باج دهی هم به گروه های نامناسب در داخل و خارج و از وجوه بسیار مهم اهمیت خودرو است.
در تمامی تجربه های موفق توسعه، یکی از پایه های ستون فقرات جهش اقتصادی این کشورها ، جدی گرفتن صنعت خودرو است صنعت خودرو هم به این شکل که بنیه تولید فناورانه را ارتقا دهد نه این که خود محمل رانت شود.
الان آنهایی که به خودروسازان حمله می کنند به این دو خودروسازی حمله می کنند که ظرفیت ارتقا و تولید فناورانه را دارند نمی گویم این دو خودروساز گل بی خوار و عیب هستند آنها هم ده ها فعالیت نامربوط با صنعت خودرو دارند ولی انتقادها به این فعالیت های غیرمرتبط نیست.
او با بیان این که “تا می گوییم توان ساخت داخل بالا برود می گویند این همان شعار خودکفایی است و آن را به استهزاء می گیرند” گفت: آن بنیان تولیدی که از دلش چهره هایی مثل مهندس بحرینیان خارج شده که یک بنگاه خصوصی دارد و در آن 14 پتنت رجیستریشن (ثبت اختراع) دارد، مد نظر است.
تغییرات پی در پی مدیران و وارد کردن بی شمار آدم ها به صنعت خودرو ضربه زد
در دهه 1370 که پراید وارد ایران شد، ضریب وابستگی این خودرو 85 درصد بود اما بعد از چهار سال این میزان وابستگی به 15 درصد رسید. یعنی ما 85 قطعات پراید را قادر شدیم که بسازیم چون این خودروسازان هم قابلیت ساخت یافتند و هم توانمندی فوق العاده ای یافتند که بتوانیم روزی خودروساز شویم.
از آن لحظه که این پتانسیل های انسانی و مادی فراهم شده است عده ای به لطایف الحیل ضربه های هولناک به این صنعت وارد کرده اند. تغییر پی در پی مدیران و بی شمار وارد کردن آدم بدون این که پشتیبانی از تولید شود و توجیه اقتصادی داشته باشد از جمله این ضربات بود.
مالیات جدید از خودروسازان
دولتها برای پنهان کردن کسری مالی خود مفهومی را ابداع کردند به نام مالیات علی الحساب. به این معنا که قبل از این که طرف تولید کند و محصولش را بفروشد و درآمد کسب کند باید مالیات دهد برنامه ای طراحی کردند که ماهانه از اینها (دو خودروساز) مالیات می گیرند این یعنی این که اینها سرمایه در گردششان بحرانی می شود و به اسم مالیات علی الحساب موجودی نقدی اینها را می گیرند.
شوک های ارزی خودروسازان را به سوی رباخوارها پرتاب کرده است
بررسی داده های بورس ایران خودرو و سایپا نشان می دهد که از این ناحیه و با شوک پی در پی نرخ ارز این دو خودروساز به سمت رباخوار ها پرتاب شده اند و نتیجه این شده است از کل هزینه های سایپا 29.5 درصد هزینه تامین سرمایه های در گردش بوده یعنی پول نزول را داده اند در حالی که هزینه نیروی انسانی با کیفیت اینها زیر 12 درصد است.
الان بخش بزرگی از ظرفیت های تولیدی ایران مستهلک شده است چون ما صنعتِ صنعت ساز نداریم و اگر این قابلیت ها (مثل قابلیت خودروسازی) فرو بریزد به پیشا قاجاریه بر می گردیم.
او با بیان این که «ایرادهای صنعت خودروسازی را انکار نمی کنم اما بخشی از این ایرادها را منتقدان درست کرده اند.» گفت: برآوردها می گوید ما سی میلیون خودرو داریم اگر فرض کنیم میانگین ارز بری هر خودرو 20 هزار دلار باشد یعنی می شود 600 میلیارد دلار. استهلاک سالانه این خودروها هم اگر ده درصد باشد سالی شصت میلیارد دلار. من می گویم نظام تصمیم گیری ما با این درآمد ارزی باید بفهمد که این مقدار منابع را ندارد که همین سطح را نگه دارد.
او با اشاره به برخی اظهار نظرهای مقامات نیروی انتظامی در انتقاد از کیفیت پایین خودروهای ساخت داخل، اضافه کرد: زمانی یکی از مسئولان گرامی راهنمایی و رانندگی گفت اگر می خواهید تصادف کم شود در خودروسازی داخلی را ببندید! من می گویم عزیز برادر در حیطه تخصص خود شرافتمندانه بگو جاده های ما با کیفیت هستند؟ کل ماجرای کشت و کشتارها به خودرو بر می گردد نه جاده؟ آیا یکی از علت های تصادف ها به عدم رعایت قوانین راهنمایی بر نمی گردد. سوال دیگر این است که اگر ما مرکز واردات خودرو شدیم همه خودروسوران قانون را رعایت می کنند؟
دنیا وارد شتاب تاریخ شده است
مومنی با اشاره به اقتصاد مقاومتی گفت: مفهومی راه افتاده تحت عنوان اقتصاد مقاومتی و این که چه با این مفهوم کردند بماند اما اساس تاب آوری این است که دنیا وارد شتاب تاریخ شده است و در این عصر با پدیده های ناگهانی روبرو هستیم و این پدیده های ناگهانی به طور همزمان فرصت ها و تهدیدهای استثنایی و مهلک دارند و جوامعی می توانند از فرصت ها استفاده کنند که قدرت انعطاف داشته باشند و این از ظرفیت های دانش ضمنی و سرمایه انسانی است. و دانش ضمنی انباشته با بالاترین کیفیت ها در صنعت خودروسازی تولید می شود و ظرفیت های سازمانی که قابلیت سیستمی واکنش به تحقیقات در صنعت خودروسازی است. وقتی این را از بین ببریم و آلت دست واردات چی شویم همه چیز را قربانی می کنیم.
یک میلیارد واردات کالای ساخته شده مساوی با از بین رفتن صدهزار شغل
او گفت: یکی از دانشمندان اقتصادی گفته بود که وقتی یک میلیارد دلار کالای ساخته شده قابل تولید در کشور را از خارج وارد می کنیم یعنی صد هزار شغل در داخل از بین رفته است. همین یک عبارت اهمیت صنعت خودروسازی را می رساند. من معتقدم فردی که دلسوز است باید بگوید ما یک بسیج علمی اعلام کنیم و نقایص این صنعت را برطرف کنیم به دلیل ابعاد و اهمیت خارق العاده این صنعت. اما در اقتصاد رانتی می گویند صورت مساله را پاک کنیم و صنعت را تعطیل کنیم و با این حرف ها اجازه نمی دهند نظام تصمیم گیری اساسی کشور متوجه شود.
نیروی کار تربیت می کنیم برای استکبار جهانی
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت: یکی از بدبختی های الان ما این است که از یک سو افتخار می کنیم که بالاترین سطح تربیت نیروی کار دانشگاهی را داشته ایم اما اینها را برای همان ها که استکبار جهانی می خوانیم شان آماده می کنیم.
بر اساس سرشماری 1365 کل جمعیت دانش آموخته زنده ما 185 هزار نفر بوده و این در حالی است که در سال 95، این رقم به 13 میلیون نفر رسیده است و ما نتوانسته ایم شغل صنعتی دانایی محور برای آنها درست کنیم و آنها را با سرخوردگی دو دستی تقدیم همان هایی می کنیم که نامشان را استکبار جهانی گذاشته ایم و این با هیچ عقلی جور در نمی آید. عده ای هم که نمی توانند مهاجرت کنند دچار افسردگی و اعتیاد و سرخوردگی و دچار آسیب اجتماعی می شوند. در واقع خانه خودمان را خراب می کنیم تا همان ها که استکبار جهانی می نامیم آباد شوند. فارغ از آن کشورهای استکباری خوب است بررسی شود چند درصد جهش توسعه ای امارات و قطر و ترکیه و … در اثر ندانم کاری ما بوده است.
او در ادامه گفت: در سفری که من به همراه مرحوم عالی نسب به سوئیس داشتیم یکی از تولید کنندگان بنام کشورمان که در آلمان فعالیت داشت آنجا می گفت در آلمان هر صنعتی که با بحران مواجه می شود می گوید رابطه تجاری با ایران برقرار کنیم تا مشکل حل شود! آیا ما باید خانه آباد کن دیگران شویم.
دروغ پراکنی و پنهان کردن یک استراژی برای فریب سیاستگذاران
مومنی افزود: در مناسبات رانتی مشوه کردن واقعیت و دروغ پراکنی و پنهان کردن واقعیت، یک استراتژی برای فریب سیاست گذاران اصلی کشور است و من پیشنهاد می دهم در دولت و مجلس که ذی نفع نیستند سه دانشکده مشهور هستند که بهترین های اقتصاد هستند یک قانون بگذارند که هیچ تصمیم کلیدی اتخاذ نشود مگر این که دو تا از این سه دانشکده اعتبار علمی آن را تایید کند.
رییس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با اشاره به تلاش های رانت جویان برای کسب معافیت های مالیاتی گفت: سازمان مدیریت مالیاتی می گوید امان ما را رانت جویان بریده اند تا ما اینها را دانش بنیان معرفی کنیم و این خود رانتی برای معافیت های مالیاتی شده است. بعد چقدر مضحک و تراژیک است که در یک سال هم بگوییم می خواهیم دانایی محور شویم و هم بگوییم برجسته ترین کانون های خلق دانایی را تعطیل کند چون می خواهیم واردات را تقویت کنیم و باب واردات را وارد کنیم.
او گفت: مثال تکان دهنده می زنم مهندس بحرینیان یک موسسه تحقیقاتی دارند به نام تکلان توس. تحقیقات او نشان می دهد که ارزش دلاری بنزین و گازوئیل مصرف شده طی دو دهه گذشته چیزی حدود 560 میلیارد دلار بوده است در حالی که خودروهای داخلی به طور متوسط 2.5 برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف می کند حالا اگر یک دهم این مبلغ را به خودروسازان می دادند که یک خودروی با کیفیت تولید کنند این اتلاف وحشتناک بنزین و گازوییل را تمام می کردیم. اما این اتفاق نیفتاده است.
وقتی می گویند تعطیل کنیم و به جایش وارد کنیم یعنی می خواهند همه را به افلاس بیندازند
مومنی با بیان این که «منافع خانوارها و بنگاه های تولید فناورانه و نهاد دولت هم راستاست.» گفت: وقتی خودروساز با کیفیت کار کند میتواند حقوق و دستمزد خوب به کارکنانش بدهد بنگاه سود می کند پس به دولت مالیات می دهد و خودش هم می تواند از محل آن سود تحقیق و توسعه راه بیندازد و ارتقای کیفیت کند. اما وقتی می گویند تعطیل کنیم و به جایش وارد کنیم یعنی می خواهند همزمان همه اینها را به افلاس بیندازند.
به گزارش جماران استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت: من یک راه حل پیشنهاد کرده ام و آن این است که به گزارش های رسمی که از ناحیه دولت آمریکا منتشر شده نگاه کنیم و این که چه کارهایی می کنند تا کمر ایران بشکند و اجماع کنیم و آن کارها را نکنیم. هر کاری که آنها گفتند شما نکنید را بکنیم. ریچارد نفیو می گوید اگر در پنج زمینه موفق شویم ایران نمی تواند سر بلند کند یکی سیاست های تورم زا است همین سیاست را کنار بگذاریم.
می گوید سیاست های اشتغال زدا اعمال کنیم بالطبع ما را این کار را نکنیم. سومین محور که در صفحه 87 کتاب هنر تحریم ها مطرح کرده این است که بعد از آن دو سیاست قبلی سیاست های تشویق واردات را ایران اعمال کند که بزرگترین نقطه اتکای ماست. ما این کارها را نکنیم چون ما ظرفیت و توان ارزی مان برای پاسخ به نیازهایمان ناکافی است ناتوانی در تشخیص اولویت در واردات ما را دچار بیچارگی های غیرعادی خواهد کرد و تورم و بیکاری را تشدید می کند.
یک خطر در کمین صنعت خودروی ایران
او در پایان با بیان این که در اندیشه توسعه وقتی نگاه به آینده می کنند مسیر توسعه را نشان می دهند و مسیر اضمحلال را هم، در ادامه گفت: من در مقاله ای که 25 سال پیش نوشتم تعبیری دارم این است که آینده شناسان می گویند صنعت خودرو در معرض یک انقلاب سیستمی است و تولید خودرو و همه عناصر و مواد شکل دهنده خودرو به کلی زیر رو می شود و به قاعده تجربه کار در اقتصاد ایران یعنی واحدهای خودروسازی موجود در کشورهای صنعتی به زودی تبدیل به آهن قراضه می شوند و بیم آن می رود که تحت عنوان انتقال تکنولوژوی بنیه تولیدی فعلی مان را نابود کنند و آنها را که می خواهند آهن قراضه کنند را به ما بفروشند.