تغییر تعریفها و مبناهای آماری مشکل بحرانی بازار کار در ایران را برطرف نمیکند. این نکتهای است که عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس بدان اشاره دارد.
مرتضی عزتی در گفتگو با خبرآنلاین با اشاره به آخرین وضعیت بازار کار در ایران تاکید کرد: بهتر است دولت به جای تمرکز بر بازار کار و ارائه آمارهایی در خصوص بهبود وضعیت بیکاری، درباره وضعیت تولید در ایران گزارش دهد تا روشن شود حجم تولید ناخالص داخلی در ایران همچنان نسبت به جمعیت اندک است و سیاستهای اجرایی در راستای تقویت بخش مولد و در نتیجه ایجاد اشتغال پایدار و مولد نبوده است.
وی با تاکید بر اینکه وضعیت بازار کار ایران امروز به مراتب بدتر از سال 1397، یعنی قبل از تشدید تحریم و وقوع همهگیری کروناست، گفت: آنچه در بازار کار ایران مشاهده میشود، این است که پس از رفع محدودیتهای کرونایی تا حدی بازار کار ایران بهبود یافت اما این بهبود در حقیقت بازگشت کسانی به کار است که پیش از این شاغل بودند اما به دلیل محدودیتهای ناشی از کرونا شغل خود را از دست دادند.
وی گفت: این موضوع هیچ ربطی به سیاستهای دولتی ندارد و در حقیقت هر دولتی سر کار بود، با رفع محدودیتهای کرونایی با افزایش اندک اشتغال روبرو میشد.
مشارکت اقتصادی پایین است
وی در بخش دیگری از سخنانش به پایین بودن مشارکت اقنصادی در ایران نسبت به استانداردهای جهانی و حتی برخی کشورهای اطراف اشاره کرد و گفت: نرخ مشارکت اقتصادی در سال 1397 نیز برابر با 41 درصد بوده و امروز نیز در همین محدوده قرار دارد. همین امر نشان از آن دارد که با توجه به افزایش جمعیت شاغل در ایران، طبیعتا ثابت ماندن نرخ مشارکت گواه آن است که بازار کار با افزایش افراد شاغل مواجه نشده است.
وی گفت: دولت در حال تغییر تعاریفی است که دربردارنده شغل است. به عبارت دیگر یک روز اعلام میشود زبالهگردها استخدام میشوند. روز دیگر دستفروشان در زمره شاغلان قرار میگیرند.
بر اساس این تعریف رانندگان مسافرکش و دوراهگردها و … همگی شاغل محسوب میشوند و به زودی شاهد افزایش شمار شاغلان خواهیم بود این در حالی است که این افراد قبلا هم همین کار را میکردند و اطلاق عنوان شاغل به آنها تاثیری در تولید ناخالص داخلی ندارد.
سیاستهای اقتصادی در خدمت اشتغال نیست
عزتی تاکید کرد: از آمار و ارقام فاصله بگیریم شاید بهتر بتوانیم شرایط اقتصادی را تحلیل کنیم. به عبارت دیگر ما در فضای کنونی با بحرانهای جدی در بخش تولید روبرو هستیم کافی است گزارشی از تولیدکنندگان در هر بخش تهیه کنید تا ببینید با چه مشکلات ریز و درشتی دست و پنجه نرم میکنند . داستان به همین جا ختم نمیشود. حتی در توزیع منابع محدود بانکی نیز بخش مولد دست پایین را دارد و در نتیجه سیاستها در خدمت اشتغال در ایران نیست .
او شغلی را پایدار توصیف کرد که قادر به تامین هزینه یک ماه یک خانوار باشد و گفت: متاسفانه یافتن چنین شغلی در بازار کار آن هم از سوی افراد جدید تقریبا غیرممکن است.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: انتظار میرود دولت گزارش روشنی از اشتغال خالص بدهد، یعنی بگوید میزان خروجی بازار کار یعنی بازنشستگان چقدر بوده و چه تعداد شغل جدید به اشتغال موجود اضافه شده است در غیر این صورت اشتغال فردی به جای یک بازنشسته به معنای ایجاد شغل نیست.