مالیات بر عایدی سرمایه با اهداف مختلف مثل تنظیم فعالیت بخش‌های مختلف اقتصادی، محدود کردن سوداگری و ایجاد عدالت اجتماعی وضع می‌شود.
جواد اسکندری، کارشناس اقتصادی در خصوص اهمیت اخذ مالیات بر عایدی سرمایه اظهار کرد: مالیات بر عایدی سرمایه با اهداف مختلفی مانند تنظیم فعالیت بخش‌های مختلف اقتصادی، محدود کردن سوداگری، افزایش منابع عمومی، ایجاد عدالت اجتماعی و افزایش کارایی اقتصادی وضع می‌شود.
وی با بیان این که ازجمله کارکرد‌های این پایه مالیاتی می‌توان به کنترل سوداگری و دلالی غیرمولد است، گفت: افزایش هزینه فعالیت‌های غیرمولد همچون سفته بازی و سوداگری در بازار طلا یکی از اهداف وضع مالیات بر عایدی سرمایه است.
کاهش انگیزه‌های سوداگری با مالیات بر عایدی سرمایه
این کارشناس اقتصادی افزود: در واقع سوداگران در هنگام افزایش قیمت برخی دارایی‌ها و با پیش بینی اینکه در آینده قیمت آن دارایی‌ها بیشتر خواهد شد، شروع به خرید این دارایی‌ها می‌کنند و معمولاً پس از یک دوره کوتاه مدت دارایی‌ها را با قیمت بالاتر به فروش می‌رسانند.
اسکندری خاطر نشان کرد:، اما با وضع این مالیات انگیزه سوداگران برای مبادرت به خریدوفروش دارایی‌ها و اخلال در بازار کاهش می‌یابد و این بازار‌ها تبدیل به بستری آرام برای تقاضای واقعی و مصرفی خانوار‌ها خواهد شد.
مجلس به دنبال بهبود شفافیت اقتصادی است
وی یادآور شد: مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی بخصوص در حوزه طلا با ابهام‌های زیای همراه بود و در این مورد بحث‌های زیادی مطرح شد. بررسی مصوبه مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد این مصوبه بیشتر از آنکه به دنبال درآمدزایی باشد، به دنبال بهبود شفافیت اقتصادی و جلوگیری از اخلال در این بازار مهم و کلیدی است.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به سوالی در این خصوص که آیا طبق مصوبه مجلس طلا فروشان مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند، گفت: یکی از دغدغه‌های طلافروشی‌ها این است که خرید و فروش آن‌ها مشمول مالیات جدیدی نشود. مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی اشخاص تجاری صاحبان مشاغل بابت فروش طلا مشمول مالیات عملکرد می‌شوند، لذا مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شود.
اسکندری افزود: به عبارت دیگر مشاغل در حال حاضر مالیات حقه خود را پرداخت می‌کنند و بر اساس این مصوبه به هیچ عنوان مشمول مالیات جدیدی نمی‌شوند.
وی اظهار کرد: به طوری که طبق ماده ۲۰ طرح مالیات بر عایدی سرمایه (ماده ۹۳ اصلاحی)، تبصره۲ درآمد‌هایی که مشمول مالیات موضوع این ماده می‌شوند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه موضوع فصل اول باب سوم و مالیات بر درآمد اتفاقی موضوع فصل ششم باب سوم این قانون نمی‌شوند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه گریزی به معافیت اشخاص غیر تجاری (مردم عادی) از مالیات بر عایدی سرمایه در صورت فروش به طلافروشی‌های رسمی زد و گفت: طبق ماده ۱۲ این طرح کلیه اشخاص غیرتجاری انتقال‌دهنده «عین» یا «حق‌واگذاری‌محل» در خصوص انتقال داراییهای زیر مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند.
اسکندری افزود: از طرف دیگر طبق تبصره ۵ این ماده نیز در صورت فروش داراییهای موضوع بند‌های (۳) و (۴) این ماده توسط اشخاص غیرتجاری به اشخاص موضوع اجزای (۳) و (۴) بند «ث» ماده (۱۶مکرر) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، عایدی حاصل از انتقال داراییهای مذکور معاف از مالیات موضوع این فصل است.
خرید و نگهداری طلا مشمول مالیات نمی‌شود
وی در جمع‌بندی خود در این خصوص گفت: اولا صرف خرید و نگهداری طلا مشمول مالیات نمی‌شود؛ لذا بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی آنچه مهم است فروش طلا است و هیچ الزامی به ثبت موجودی طلا نیست و نگهداری طلا به هیچ عنوان مشمول مالیات نمی‌شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: ثانیا در صورتی که اشخاص غیر تجاری (مردم عادی) طلای خود را به طلافروشی‌های رسمی بفروشند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند. به عبارت دیگر مصوبه مجلس شورای اسلامی به دنبال شفافیت این بازار مهم بوده و بر اساس این مصوبه در صورتی که مردم عادی طلای خود را به کسبه مجاز به فروش طلا بفروشند مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نیستند.
اسکندری در ادامه با اشاره به معافیت اشخاص غیر تجاری (مردم عادی) از مالیات بر عایدی سرمایه در صورت ثبت معامله نیز گفت: طبق تبصره ۶ ماده ۱۲ این طرح اشخاص غیرتجاری بالای هجده سال که داراییهای موضوع بند (۳) این ماده را مستقیماً از اشخاص موضوع جزء (۳) بند «ث» ماده (۱۶مکرر) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان خریداری کرده‌اند، می‌توانند داراییهای مذکور را به سایر اشخاص غیرتجاری انتقال دهند.
وی افزود: ثبت انتقال مذکور با درج شماره منحصربفرد مالیاتی صورتحساب الکترونیکی خرید اولیه، در حکم صدور صورتحساب الکترونیکی است و صورتحساب الکترونیکی مذکور با درج بلاعوض بودن یا درج مبلغ معامله فوق به‌صورت خودکار به کارپوشه غیرتجاری خریدار منتقل می-شود. خریدار مکلف است ظرف سی روز از تاریخ درج صورتحساب الکترونیکی در کارپوشه غیرتجاری، نسبت به اعلام پذیرش یا عدم پذیرش این صورتحساب الکترونیکی اقدام کند. عدم اظهارنظر ظرف مدت مذکور به منزله عدم تأیید صورتحساب الکترونیکی مربوط میباشد.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: مردم عادی در صورتی که طلای خود را از کسبه مجاز به فروش طلا با صورتحساب الکترونیکی خریده باشند و بخواهند آن را به شخص عادی دیگری بفروشند، درصورتی که صورتحساب فروش را ثبت کنند مشمول مالیات بر عادی سرمایه نیستند.
اسکندری با اشاره به معافیت اشخاص غیر تجاری (مردم عادی) از مالیات بر عایدی سرمایه در صورت ثبت معامله نیز گفت: طبق ماده ۱۴ این طرح معاوضه دارایی‌ها موضوع بند‌های (۳) و (۴) متعلق به هر «شخص غیرتجاری بالای هجده سال» با دارایی دیگری از مصادیق همان بند با رعایت موازین شرعی، در صورت صدور صورتحساب الکترونیکی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌باشد.
وی افزود: در واقع یکی از تعاملات معمول مردم عادی این است که طلا‌های خود را تعویض می‌کنند. بر اساس مصوبه مجلس تعویض طلا مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شود.
معافیت اوراق بهادار طلا از مالیات
این کارشناس اقتصادی با اعلام این که خرید و فروش اوراق بهادار طلا از مالیات عایدی سرمایه معاف است، تصریح کرد: طبق تبصره ۷ ماده ۱۲ این طرح نیز عایدی سرمایه حاصل از انتقال اوراق بهادار یا کالای مورد معامله در بهابازار (بورس)ها و بازار‌های خارج از بهابازار (بورس) از قبیل صندوق‌های کالایی، صندوق‌های املاک و مستغلات و گواهی سپرده سکه طلا، مشمول مالیات موضوع این فصل نمی‌باشد.
وی در پایان گفت: هزینه‌های نگهداری طلا برای جلوگیری از دزدی و نیز جلوگیری از مفقود شده یکی از دغدغه‌های مردم است. ویژگی مهم بازار اوراق بهادار این است که بدلیل عدم وجود فیزیک طلا هزینه نگهداری ندارد و ریسک دزدی یا مفقود شدن ندارد از طرف دیگر برای حاکمیت هم کاملاً شفاف است؛ بنابراین با تصمیم مجلس شورای اسلامی خرید و فروش این اوراق بهادار مشمول مالیات نمی‌شود و از مالیات بر عایدی سرمایه معاف است.
منبع: ایسنا