بانک مرکزی درحالی بدنبال گسترش رمز ریال است که به گفته کارشناسان این اقدام راهکاری برای جلوگیری از چاپ پول و کنترل نقل و انتقالات منابع بوده که نیازمند ایجاد بستر لازم و آگاهی برای استفاده همگانی است.
رمز ریال، یا همان پول الکترونیکی، قرار است امروز یکشنبه به صورت آزمایشی توسط دو بانک در جزیره کیش افتتاح شود، به گفته رئیس کل بانک مرکزی چون این بانک در حوزه رمز ارزها سندی در حال تهیه دارد که بعد از جمع بندی، اعلام می کند بنابراین رویکرد استفاده از رمز ریال می تواند منافع بسیار بلندمدتی را در پی داشه باشد.
با توسعه فاز آزمایشی خدمت جدید و عملیاتی شده ” ریال دیجیتال ” از سوی بانک مرکزی در جزیره کیش، مشتریان شبکه بانکی می توانند بدون استفاده از پول های کاغذی یا کارت‌های بانکی به سادگی از طریق کیف پول ریال دیجیتال و تنها با اسکن بارکد تولید شده توسط نرم افزارهای ارائه شده، با شیوه های نوین خریدهای خود را انجام داده و یا نسبت به انتقال وجه به کیف پول سایر مشتریان اقدام کنند.
این اقدام هر چند راهکاری درست برای عقب نماندن از پیشرفت های الکترونیکی در حوزه پولی است که دنیا سالهاست در این مسیر گام بر می دارد اما به گفته کارشناسان حرکت در چنین مسیری البته با ایجاد بسترهای لازم باید طوری باشد که به تدریج عموم مردم بتوانند با داشتن کیف پول الکترونیکی از مزایای چنین فن آوری های نوینی به خوبی بهره مند شوند.
ریال دیجیتال پول جدیدی است که از طریق حساب های بانکی و ابزارهای پرداخت متداول همچون کارت بانکی مورد استفاده قرار می گیرد، شاخصه مهم آن این است که چنین پولی نیاز به تسویه بین بانکی برای انتقال وجوه بین خریدار و فروشنده ندارد
تولد پول ملی مجازی
حال با توجه به پیشرفت های الکترونیکی در حوزه پول دیجیتال، ریال دیجیتال، تعهد بانک مرکزی به شکل الکترونیکی است که آنطور که این بانک اعلام کرده است؛ می‌تواند جهت انجام پرداخت های عمومی مورد استفاده قرارگیرد. این نوع پول جدید برخلاف سایر انواع پول الکترونیک رایج در کشور از طریق حساب های بانکی و ابزارهای پرداخت متداول همچون کارت بانکی مورد استفاده قرار می گیرد، شاخصه مهم آن این است که چنین پولی نیاز به تسویه بین بانکی برای انتقال وجوه بین خریدار و فروشنده ندارد و به محض انجام عملیات خرید، وجوه دریافتی آن در اختیار فروشنده قرارمی گیرد و به راحتی قابل بهره برداری است.
این پروژه که درگام نخست، با هدف بسترسازی توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور و پاسخ به نیازمندی های توسعه ای حوزه پرداخت توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران توسعه یافته است بیانگر آن بوده که ایران نیز در حوزه پولی تلاش دارد از خدمات نوین و فنآوری های مدرن به طوری که نقل و انقالات پول و دادو ستدها بر بستر الکترونیک انجام شود به خوبی استفاده کند. اهداف مهم دیگر توجه به چنین موضوعی بالا بردن سطح تاب آوری و پایداری در زیرساختهای پرداخت کشور، بازآفرینی نقش اسکناس به شکل الکترونیکی در پرداختهای خرد کشور، بهبود کارآیی و توسعه ابزارهای پرداخت نوین، و مدیریت مخاطرات ناشی از رواج پول های خصوصی نیز مدنظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در این عرصه است.
زمانی که فردی اقدام به داشتن کیف پول می کند، ابتدا هویت آن بایستی محرز شود، موضوعی که می تواند با کنترل، چگونگی گردش پول دارنده کیف پول مشخص و فعالیت نقل و انتقال پول وی به خوبی رصد شود
استفاده از رمز ریال فعلا در یک محدوده جغرافیایی
امیر بیات، عضو انجمن بلاکچین ایران در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره توجه بانک مرکزی در استفاده مردم از ریال دیجیتال که به صورت آزمایشی قرار است فعلا در یک محدوده جغرافیایی انجام شود، افزود: چنین رویکردی نشان از آن دارد که بانک مرکزی به دنبال تحول آفرینی در حوزه پولی بخصوص بهره مندی از فن آوری های نوین با استفاده از پول دیجیتال است.
وی با بیان اینکه در ایران فرایند استفاده از ارزهای دیجیتال به راحتی نیست و چون قوانینی در این زمینه وجود ندارد، بنابراین انجام چنین فرایندی ۸۰ درصد به صورت زیرزمینی صورت می گیرد، افزود: رفع موانع سد راه، انجام پشتیبانی لازم و ایجاد قوانین تسهیل گر توسط قانون گذاران در این عرصه ضروری است.
حال از آنجایی که قرار است، ریال دیجیتال نیز مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین چنین رویکرد تسهیل گری برای تامین نیازهای مردم در این عرصه می باشد. به طور مثال زمانی که فردی اقدام به داشتن کیف پول می کند، ابتدا هویت آن بایستی محرز شود، موضوعی که می تواند چگونگی گردش پول وی مشخص و به خوبی رصد شود. با این حال هر چند ریال دیجیتال می تواند تسهیل گر امور شود ولی هنوز خیلی ها هستند که حتی گوشی هوشمند ندارند یا در پرداخت الکترونیکی پول هم اکنون نیز دچار مشکل هستند، مسئله ای که نیازمند آگاهی بیشتر مردم و تامین زیرساخت های لازم است.
بیات گفت: توسعه رمز ریال و استفاده همگانی از این نوع فن آوری در بستر بلاکچین کمک می کند که هزینه های بانک مرکزی کاهش یابد از طرفی نیر تبادلات پول الکترونیکی نیز به خوبی رصد شود.
ویژگی‌های استفاده از ریال دیجیتال این است که در وهله اول، فردی که از ریال دیجیتال استفاده می‌کند، قابل شناسایی است و می‌توان از طریق پذیرنده یا موبایل او را از مبدا تا مقصد مبادلات به راحتی شناسایی کرد. در نتیجه می‌توان گفت که این سیستم، بحث شفافیت در پرداخت‌ها و گردش مالی را به همراه دارد
جابجایی پول در بستر بلاکچین
به گفته کارشناسان، ریال دیجیتال یک وسیله پرداخت مثل همان عابر بانک است با این تفاوت که این دارایی، رمزنگاری شده و در بستر بلاک چین قرار می‌گیرد. طبیعتا از امنیت و سهولت بیشتری برای استفاده برخوردار است و می تواند خیلی زود در سیستم مبادلات و خرید و فروش جایگاه خود را بدست آورد. با این وجود دارندگان کیف پول الکترونیکی می‌توانید بخشی از پول موجود در حساب خود را در ولت دیجیتال قرار دهند تا دیگر نیازی به کارت بانکی نداشته باشند از طرفی نیز جابجایی پول و فرایند خرید فقط از طریق اپلیکیشن و موبایل انجام می شود البته این سیستم سالهاست به جای کارت‌های بانکی در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد و نتایج خوبی را در بر داشته است.
ویژگی‌های استفاده از ریال دیجیتال این است که در وهله اول، فردی که از ریال دیجیتال استفاده می‌کند، قابل شناسایی است و می‌توان از طریق پذیرنده یا موبایل او را از مبدا تا مقصد مبادلات به راحتی شناسایی کرد. در نتیجه می‌توان گفت که این سیستم، بحث شفافیت در پرداخت‌ها و گردش مالی را به همراه دارد و راحت‌تر می‌توان از تمامی پرداخت‌ها، گزارش و اطلاعات دریافت و ثبت کرد.
حال با توجه به تمهیدات اتخاذ شده ریال دیجیتال ظرفیت های لازم برای توسعه پول برنامه پذیر یا قابل برنامه ریزی را تسهیل می نماید، که این مهم موتور محرک شکل گیری مدل های نوین کسب و کار خصوصاً در فضای تجارت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال کشور خواهد بود.
به هر حال هدفگذاری بانک مرکزی برای توسعه ریال دیجیتال و استفاده از آن بسترسازی جهت توسعه ابزارهای پرداخت خرد در اقتصاد مبتنی بر این شکل جدید پول است در گام های نخست، شبکه بانکی کشور امکان توسعه ابزارهای نوین پرداخت مبتنی بر ریال دیجیتال را داشته و در نظر است در آینده این نقش به سایر موجودیت های فعال در نظام پرداخت کشور و فناوری های نوین مالی نیز توسعه یابد.