شاهد رقابت کشورها برای صادرات به آفریقا هستیم اما در ایران حتی یک خط کشتیرانی مستقیم برای استفاده از ظرفیت صادرات ۵۰ میلیارد دلاری به این قاره وجود ندارد و صادرکنندگان ایرانی باید ۱۰۰۰ دلار صرف صادرات کالا به ترکیه و سپس آفریقا کنند.
به گزارش تسنیم، با توجه به برخی نظرات کارشناسی، ظرفیت بالقوه صادرات ایران به قاره آفریقا بالغ بر 50 میلیارد دلار برآورد می‌شود، که این رقم نشان‌دهنده فرصت‌های عظیمی است که در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه غذا و دارو، محصولات کشاورزی و ساختمانی برای صادرکنندگان ایرانی وجود دارد. قاره آفریقا با بازارهای رو به رشد خود می‌تواند به یکی از مقاصد مهم صادراتی ایران تبدیل شود، اما هنوز موانعی وجود دارد که بهره‌برداری از این ظرفیت را با چالش مواجه کرده است.
یکی از مشکلات اساسی در زمینه صادرات به آفریقا، نبود خطوط کشتیرانی مستقیم میان ایران و این قاره است. این موضوع باعث می‌شود صادرکنندگان ایرانی برای ارسال کالاهای خود ابتدا به بنادر ترکیه مراجعه کنند و سپس از آنجا به آفریقا صادرات داشته باشند. این فرآیند نه تنها زمان‌بر است بلکه هزینه‌های اضافی را نیز به صادرکنندگان تحمیل می‌کند که می‌تواند بر رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی در بازارهای آفریقایی تاثیر منفی بگذارد.
هزینه صادرات هر کانتینر به آفریقا به طور متوسط 6000 دلار است، که از این مبلغ، 1000 دلار به عنوان هزینه انتقال کالا به بنادر ترکیه صرف می‌شود. این هزینه اضافی، فشار مالی بیشتری را بر صادرکنندگان وارد می‌کند و باعث می‌شود کالاهای ایرانی در مقایسه با رقبای بین‌المللی، با قیمت‌های بالاتری به دست مصرف‌کنندگان آفریقایی برسد.
چرا با وجود ظرفیت بالا خط کشتیرانی مستقیم به آفریقا نداریم؟
در این میان، نقش شرکت‌های کشتیرانی بسیار حائز اهمیت است. بهبود زیرساخت‌های کشتیرانی و ایجاد خطوط مستقیم می‌تواند تاثیر قابل توجهی در کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت انتقال کالاها داشته باشد. با ایجاد این خطوط، صادرکنندگان ایرانی قادر خواهند بود به طور مستقیم کالاهای خود را به بازارهای آفریقا صادر کنند، که این امر به افزایش رقابت‌پذیری محصولات ایرانی کمک خواهد کرد.
تقویت بازاریابی و پیشنهاد ارائه سوبسید حمل و نقل برای رقابت پذیری کالای ایرانی در آفریقا
افزایش همکاری میان دولت و بخش خصوصی در این زمینه می‌تواند به ایجاد تحولات اساسی در توسعه صادرات به آفریقا منجر شود. با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشتیرانی و حمایت از صادرکنندگان، می‌توان گام‌های موثری در جهت بهره‌برداری از ظرفیت‌های اقتصادی این قاره برداشت و نقش ایران را در بازارهای جهانی تقویت کرد. ضمن اینکه با توجه به شرایط تحریمی نیاز جدی در خصوص افزایش صادرات و به دنبال آن درآمدهای ارزی وجود دارد.
با توجه به این نیازها حتی دولت می‌تواند برای تشویق ورود صادرکنندگان به این حوزه سوبسید و تخفیف کرایه‌های حمل و نقل ارائه دهد و یا با کمک ظرفیت سازمان توسعه تجارت، طی یک برنامه راهبردی و مشخص به بازاریابی دقیق و معرفی ظرفیت‌ها به تولیدکنندگان و بازرگانان بپردازد.
ضرورت جبران عقب‌ماندگی از رقابت در بازارهای آفریقا
در نهایت، برای بهره‌برداری کامل از ظرفیت 50 میلیارد دلاری صادرات به آفریقا، نیاز است که به این مشکلات اساسی پرداخته شود. با تقویت کشتیرانی و کاهش هزینه‌های جانبی، می‌توان صادرات به این قاره را تسهیل و روند توسعه روابط تجاری با آفریقا را سرعت بخشید.
موضوع توسعه روابط با آفریقا بارها از سوی مقامات و مسئولان رده بالای کشور مورد تاکید قرار گرفته است با این حال تا کنون آنچنان که باید به آن توجه نشده است. در نتیجه بی‌توجهی به این حوزه در سال‌های اخیر باید با اقدامات جدی در دولت و وزارت صمت جبران شود چرا که در حال حاضر سایر کشورها مانند ترکیه و چین برای کسب سهم بالاتر از بازارهای آفریقا رقابت جدی را آغاز کرده‌اند.