داوود ادیب/ دکترای کارآفرینی
امروزه در کشورهای توسعه یافته، اتاقهای بازرگانی با نیازهای متغیر جامعه سازگار شده و نقش اساسی در تحولات جامعه داشته است.
در این راستا نقش اتاق بازرگانی برای رسیدگی به دغدغههای اجتماعی و اقتصادی و نیازهای مرتبط با آن گسترش یافته و فراتر از هدف اصلی آن در چندین قرن پیش میباشد.
در سالهای اخیر اتاقهای بازرگانی ضمن انجام وظایف سنتی خود که همان ارایه نظرات مشورتی به نهادهای قانونگذاری، نهادهای اجرایی و دستگاههای قضایی و همکاری با دستگاههای اجرایی و ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع، معادن و کشاورزی از طریق تشکلها میباشد، نقش اساسی را در روندهای توسعهای کشور داشته است.
یکی از این موضوعات که به تنهایی توانسته است در توسعه پایدار کشورها موثر باشد، تاسیس دانشگاههای نسل چهارم توسط اتاق بازرگانیها میباشد که یکی از نمونههای موفق آن اتاق بازرگانی تایلند بوده که با یک برنامهریزی صحیح از سال ۱۹۴۰ با راهاندازی یک کالج آموزشی به نام کالج آموزشی اتاق بازرگانی تایلند کار خود را شروع و در سال ۱۹۸۴ تبدیل به یک دانشگاه بزرگ با عنوان UTCC که مخفف University of the Thai Chamber of Commerce میباشد، گردیده است .
کالج بازرگانی تایلند در اولین سال تاسیس خود در در سال ۱۹۴۰ با دو برنامه آموزشی شش ماهه و دو ساله برای پذیرش تحصیلی ۳۰۰ دانشجو کار خود را شروع و امروز UTCC در دانشکدههای مدیریت بازرگانی، حسابداری، اقتصاد، علوم انسانی، علوم پایه، هنرهای ارتباط، مهندسی و حقوق بیش از ۲۰ هزار دانشجو جذب نموده است و به عنوان یک دانشگاه بینالمللی در حال فعالیت است.
پیدایش دانشگاههای نسل چهارم و پنجم در دهه گذشته، یک نیاز ضروری برای حرکت تکاملی و توسعهای جامعه بوده و این نسل از دانشگاهها آن چنان جهتدهی شدهاند تا در ساختاربندی سازمانهای نوین هزاره سوم، به اهداف توسعه کمک نموده و نقش آفرینی نمایند.
در مدلسازی دانشگاهها که بر اساس ارکان تاثیرگذار در آن ترسیم شده است، در دانشگاههای نسل سوم شاهد همگرایی دولت، صنعت و دانشگاه و در دانشگاه نسل چهارم شاهد همگرایی دولت، صنعت، دانشگاه و جامعه مدنی تحت عنوان مارپیچ چهارگانه و نهایتا در دانشگاههای نسل پنجم، شاهد همگرایی دولت، صنعت، دانشگاه، جامعه مدنی و محیط زیست در قالب مارپیچ پنجگانه میباشیم. دانشگاههای نسل چهارم و نسل پنجم، دانشگاههای تحولگرا، تمدنساز و مکتبساز خواهند بود، به این دلیل که ساخت این نسل از دانشگاهها، فقط اثرگذاری نبوده بلکه دستگیری و راهبری کل جامعه را در اهداف کاری و ماموریتهای خود داشته و بنیان دانشگاه به جای درک تولید دانش یا همان پژوهش و کاربرد دانش و به عبارتی نوآوری، بر اکولوژی اجتماعی قرار گرفته و یک هم افزایی میان اقتصاد، جامعه و مردمسالاری را خلق مینماید.
دانشگاه اتاق بازرگانی تایلند نمونه موفقی از دانشگاههای نسل چهارم است که یقینا جهتگیری آن در چند سال آینده به سمت دانشگاه نسل پنجم خواهد بود. این دانشگاه در سالهای اخیر از طریق نهاد موسس خود یعنی اتاق بازرگانی تایلند با کارآفرینان این کشور ارتباط تنگاتنگی داشته و بسیاری از طرحهای تحقیقاتی و اقتصادی دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری از طریق این دانشگاه عملی و توسعه مییابد.
تمامی برنامههای تحصیلی دانشگاه اتاق بازرگانی تایلند به زبانهای انگلیسی و تایلندی و برای مقاطع تحصیلی کارشناسی تا سطح دکترا برنامهریزی شده است و ارائه برنامههای تحصیلی به زبان انگلیسی با رویکرد کارافرینپروری، موجب افزایش شمار دانشجویان بینالمللی و متقاضیان تحصیل در تایلند در UTCC گردیده و این موضوع باعث شده است که با ارایه مشوقهایی قابل توجه، نه تنها از خروج نخبگان جلوگیری به عمل آمده است بلکه باعث جذب نخبگان از سایر کشورها نیز گردیده است.
ارتباط نزدیک دانشگاه اتاق بازرگانی تایلند با اتاق بازرگانی تایلند، این مزیت را به وجود میآورد که کارآموزی مناسب و متناسب برای دانشجویان فراهم گردد و از طریق این تجربیات کارآموزی است که دانشجویان میآموزند که چگونه تئوری کلاس درس خود را در موقعیتهای تجاری و در دنیای واقعی، جامعه عمل بپوشانند.
در این مدل آموزشی، دانشجویان برای ورود به مشاغل در سطح بینالمللی با توجه به محیطهای رقابتی که دائماً در حال تغییر میباشد با تجربهتر و آمادهتر میشوند و خروجی این دانشگاه افرادی هستند که آمادگی عینیت بخشیدن به ایدههای از قبل پرورش داده خود را در هر مکانی به دست میآورند.
در اواخر سال ۲۰۲۱، دانشگاه اتاق بازرگانی تایلند با بورس اوراق بهادار تایلند یا همانSET که مخففStock Exchange of Thailand میباشد یک تفاهم نامه در خصوص ترویج کارآفرینی و دانش بازار سرمایه از طریق طراحی و توسعه مشترک دورهها، تشکیل کارگاههای پیشرفته برای روبرو شدن دانشحویان با تغییرات عصرجدید دیجیتالی و همچنین مراقبت از پرسنل با کیفیت و تربیت آنها برای جامعه، منعقد مینماید.
این همان چیزی است که دانشگاههای نسل چهارم به دنبال آن هستند و دولتها نیز در راستای شکلگیری آنها نهایت سعی خود را مینمایند.
رییس بورس اوراق بهادار تایلند، آقای پاکورن پیتاتاواچای در این خصوص گفت که چشمانداز بورس اوراق بهادار تایلند این تعهد را در ما به وجود آورد که بازار سرمایه متعلق به همه باشد و یکی از زمینههای کلیدی ترویج و انتشار این دانش به ویژه در میان نسل جدید متشکل از دانشجویان دانشگاه در زمینههای سرمایهگذاری و کارآفرینی، تربیت و جهتدهی آنها به توانمندیهایی است که آنها به عنوان پرسنل با کیفیت در هر صنعت بتوانند حضور داشته باشند. بدیهی است که هرچه پایه رشد قویتر باشد، اقتصاد و جامعه تایلند پایدارتر و پویاتر خواهد بود.
هدف ازاین تفاهمنامه ارائه مطالب روز دنیا و موضوعات کاربردی و مطالعات موردی در مورد دانش مالی، سرمایه گذاری و کارآفرینی هم سو با تغییرات روز دنیا است و بر اساس این تفاهم نامه به طور قابل توجهی ، دانش و تخصص بورس اوراق بها دارتایلند در برنامه درسی دانشگاه اتاق بازرگانی این کشور ادغام می شود و سپس به طور موثر به دانشجویان، اساتید، کارکنان دانشگاه و عموم مردم منتقل می شود تا تمامی مردم بتوانند از مزایای حداکثری آن استفاده نمایند.
آقای پاکورن معتقد است که این همکاری در تولید سرمایه انسانی باکیفیت برای کل جامعه موثر خواهد بود. این دقیقا مشکلی است که ما در کشورمان ایران با آن روبرو هستیم و مشکل این است که دانشگاههای ما دانشگاه های نسل اول و دوم هستند و فقط در این دانشگاه ها آموزش و پژوهش صورت می گیرد . این یک واقعیت است که سیلابس های درسی با گذشت زمان نیازمند به روز رسانی است.
امروز در عصری هستیم که بخش بزرگی از زندگی انسان در فضای مجازی در حال شکل گیری است ، نمیتوان محتوایی را در یک دوره و زمان خاص طراحی و تکلیف کرد، و در دهه های مختلف صرفاً از همان محتوا بدون هیچ تغییری استفاده نمود. بدیهی است که باید همواره موارد جدید و متناسب با نیاز روز جامعه را مد نظر قرار داد و در آن تغییراتی را متناسب با نیازهای روز و لبه های تکنولوژی ایجاد کرد. قریب به اکثر کارشناسان این حوزه معتقدند که بیشترِ کتابهای درسیِ ارائه شده به دانشآموزان و دانشجویان ، بیاستفاده در زندگی ؛ و بیپیوند با مسائل روزمره نسل حاضر بوده و نبودن این گونه سیلابس های درسی و واحدها از بودن آنها مفیدتر خواهد بود.
دکتر Thanavath Phonvichai، رییس دانشگاه اتاق بازرگانی تایلند معتقد است که ماموریت اصلی اتاق بازرگانی تایلند این است که این دانشگاه یک دانشگاه “عملی” باشد که دانش و مهارتهای عملی، به ویژه مهارتهای به کارگیری نوآوریها و ابزارهای دیجیتالی برای عملیاتهای تجاری یا به اصطلاح خلق کارآفرینی مبتنی بر نوآوری را به دانشجویان ارائه دهد این همان IDE و به عبارتی Innovation Driven Entrepreneurship میباشد که هدف از آن، راهاندازی شرکتهای بزرگ و ورود به بازارهای جهانی و رقابت بینالمللی بر اساس کارآفرینی مبتنی بر نوآوری میباشد .
به عنوان یک جمله پایانی و در پاسخ به این سوال که چه انتظاراتی از اتاق دهم وجود دارد، میتوان گفت: این یک واقعیت است که اکثر کشورهایی که امروز جزو مدعیان تکنولوژی و در کنار آن رفاه اجتماعی میباشند، مجموعهای از تغیرات اساسی و بنیادین را در شیوههای مدیریت، آموزش و پرورش، نظام آموزش عالی و قانونگذاری خود داشته و موفق نیز بودهاند. در چند سال اخیر سطح بلوغ و محدوده نیازهای انسان فرازمینی آن چنان تغییر یافته است که اگر رویکردهای متناسبی با روندهای تکنولوژیکی و توسعه که در سایر نقاط جهان به وقوع میپیوندد را نداشته باشیم باعث حذف و نابودی سرمایههای اجتماعی خود در کوتاه مدت خواهیم شد.
امیدوار هستیم که اتاق دهم با درک این موضوع از پتانسیلهای فراوانی که در مجموعه اعضا خود دارد همانند سایر کشورهای توسعه یافته استفاده نموده و با توجه به روندها و تغییرات فناوریهای نوین و روز دنیا، چشم انداز و اهداف جدیدی را برای خود ترسیم و در راستای آن انجام وظیفه نماید.