آمار تجارت خارجی نشان می‌دهد از مجموع ۵۳.۱۶ میلیارد دلار صادرات ایران در سال ۱۴۰۱، مصر کمتر از ۰.۰۲ درصد، یعنی ۹.۴۸ میلیون دلار را به خود اختصاص داده و از این نظر در جایگاه هفتادم در میان شرکای تجاری ایران قرار گرفته و در همین زمان آهن و فولاد مهم‌ترین کالای صادراتی ایران به کشور بوده است.
به گزارش برنا، مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران در گزارشی تحت عنوان «سیاست تجاری مصر» روند‌های کلیدی دیپلماسی اقتصادی مصر، اهداف دیپلماسی اقتصادی و استراتژی ملی صادرات این کشور را بررسی کرده است.
در بخشی از این گزارش نیز روابط تجاری ایران و مصر بررسی شده که نشان می‌دهد با توجه به زمینه‌های سیاسی، دو کشور سال‌ها روابط تجاری محدودی داشته‌اند.
بر این اساس از مجموع ۵۳.۱۶ میلیارد دلار صادرات ایران در سال ۱۴۰۱، مصر کمتر از ۰٫۰۲ درصد، یعنی ۹.۴۸ میلیون دلار را به خود اختصاص داده و از این نظر در جایگاه هفتادم در میان شرکای تجاری ایران قرار گرفته است. در حوزه واردات نیز این کشور از مجموع ۵۹.۶۵ میلیارد دلار واردات ایران، با اختصاص ۰.۰۱ درصد به خود، یعنی ۵.۷ میلیون دلار در جایگاه هفتاد و هفتم قرار گرفته است.
همچنین در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۲ مجموع صادرات ایران به مصر معادل ۷۱۰ تن به ارزش بیش از ۲۷۰ هزار دلار و مجموع واردات ایران از مصر کمتر از هشت تن به ارزش کمتر از ۲۷۹ هزار دلار بوده است.
در مجموع بررسی روند تغییرات تجارت دو کشور نیز نشان می‌دهد، تجارت ایران و مصر در بازه ۱۴۰۱-۱۳۹۵ کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. حجم تجارت دو جانبه ایران و مصر پس از خروج ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران با کاهش بسیار شدیدی همراه بوده است؛ به طوری که این رقم از ۲۱۸ میلیون دلار در سال ۱۳۹۷ به کمتر از هفت میلیون دلار در سال ۱۳۹۸ رسیده است؛ هر چند از این سال تا سال ۱۴۰۱ با آهنگ بسیار ملایم روند افزایشی داشته است.
چه کالا‌هایی بین ایران و مصر مبادله می‌شود؟
در این میان در سال ۱۴۰۱، سنگ و کنستانتره منگنز، تابلوها، پانل‌ها و پایه‌های مورد استفاده در صنایع برق و الکترونیک و خودتراش‌های سه گروه کالای اول وارداتی ایران از مصر و در همین سال محصولات آهن و فولاد، اجزا و قطعات کلاچ خودرو و کاتالیزور‌های شیمیایی مهم‌ترین کالا‌های صادراتی ایران به مصر بوده است.
در بخش دیگری از این گزارش ذکر شده که مصر به دنبال افزایش فروش کالا‌های خود در بازار ایران است و در این میان مصر می‌تواند در شرایط تحریم ایران با شرایط مناسب تجاری و با استفاده از پول ملی خود برخی کالا‌های مصرفی را دریافت کند. در مقابل ایران با بهبود روابط خود با مصر می‌تواند راه‌هایی را برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری خود در منطقه از جمله استفاده از کانال سوئز و افزایش صادرات خود به مصر فراهم کند؛ به ویژه اینکه ایران تلاش دارد با هدف مقابله با تحریم‌ها و در راستای افزایش تاب‌آوری کشور ارتباطات تجاری خود با بازار‌های منطقه را تقویت کند.
پیش‌نیاز‌های ورود به بازار مصر
بر این اساس ایران به دنبال دور زدن تحریم‌های آمریکا و صادرات به کشور‌های همسایه است و مصر فرصت بسیار خوبی برای صادرات کالا‌های مصرفی فراهم می‌کند. جمعیت ۱۰۹ میلیونی مصر می‌تواند بازار قابل قبولی برای محصولات ایرانی باشد که پیش نیاز بهره گیری از آن علاوه بر شناخت الزامات ورود به آن، در گرو برداشته شدن زنجیر تحریم‌ها، انعقاد قرارداد‌های تسهیل‌گر تجارت و تحقق الزامات مالی و بانکی است.
همچنین توسعه روابط اقتصادی با مصر به عنوان دروازه ورود به قاره آفریقا نیز اهمیت دارد، چراکه این کشور عضو بازار مشترک کشور‌های شرق و جنوب آفریقا است؛ پیمانی با ۲۱ کشور و جمعیتی بیش از ۵۸۲ میلیون نفر که تولید ناخالص داخلی آن‌ها در سال ۲۰۱۹ برابر با ۹۱۹ میلیارد دلار بود و پیشبینی می شود این رقم تا سال ۲۰۴۳ به ۳۱۵۰ میلیارد دلار برسد؛ بنابراین توسعه روابط اقتصادی با مصر و نهادینه شدن آن در کلیت اقتصاد ایران می‌تواند فرصت‌های بی بدیلی را در آینده نزدیک و دور در پی داشته باشد.